آذربایجان پرس

اخبار آذربایجان، ایران و جهان

آذربایجان پرس

اخبار آذربایجان، ایران و جهان

۲۲ مطلب با موضوع «زبان و‌ ادبیات تُرکی :: اخبار زبان تُرکی» ثبت شده است

«مردگان باغ سبز» راهی جمهوری آذربایجان شدند

| پنجشنبه, ۲۸ فروردين ۱۳۹۹، ۰۶:۲۲ ب.ظ | ۰ نظر

ترجمه رمان «مردگان باغ سبز» نوشته محمدرضا بایرامی در جمهوری آذربایجان منتشر شد.

به گزارش آذربایجان پرس به نقل از مهر، رمان «مردگان باغ سبز» اثر محمد رضا بایرامی که ابتدا توسط انتشارات سوره مهر منتشر و در ادامه برای بازچاپ به نشر افق سپرده شد، به‌تازگی با همکاری آژانس ادبی و ترجمه پل، ترجمه و در جمهوری آذربایجان منتشر شده است.

بایرامی در این‌کتاب، راوی زندگانی غریب شخصیتی به‌نام بالاش است که دوره‌گردی عادی است، اما به‌واسطه صدای زیبایش، همای سعادت بر شانه‌اش می‌نشیند تا ابتدا گوینده رادیوی فرقه شود و بعد گزارشگر روزنامه «آذربای جان». اما دولت او مستعجل است؛ چون انتخابات پانزدهم مجلس در راه است و اگرچه آذربایجان اعلام استقلال کرده، اما دولت قوام به بهانه نظارت بر حسن انجام انتخابات، ارتش را روانه آذربایجان کرده است.

در ادامه داستان، کشمکش‌هایی پیش آمد و همه اموال روزنامه توقیف می‌شود. اعضای فرقه هم متواری می‌شوند. بالاش هم از پس این‌اتفاقات، به کمک پدر نظامی‌اش تا مرز می‌رود؛ اما آشفته‌حال و با کودکی مریض بازمی‌گردد.

بایرامی همزمان با شرح مصائب بالاش که به شیوه سوم شخص روایت می‌شود، داستان فردی به‌نام بولوت را هم به شیوه اول شخص روایت می‌کند که در 2 سالگی، پدرش را کشته شده‌اند. نویسنده در کتاب پیش‌رو، از این دو روایت موازی به کشتارها، اعدام‌ها و خشونت‌هایی غریب می‌پردازد که کینه‌ها و بدخویی‌های پایان ناپذیر آدم‌ها را به نمایش می‌گذارند...

«مردگان باغ سبز» پیش از این به زبان روسی نیز ترجمه و منتشر شده بود.

  • موافقین ۰ مخالفین ۰
  • ۲۸ فروردين ۹۹ ، ۱۸:۲۲

«شرح نهج‌البلاغه» به زبان ترکی در باکو منتشر شد

| دوشنبه, ۱۸ فروردين ۱۳۹۹، ۱۱:۴۹ ب.ظ | ۱ نظر

«شرح نهج‌البلاغه» اثر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از سوی دفتر نمایندگی ولی فقیه در جمهوری آذربایجان در ۱۵ جلد به زبان ترکی ترجمه، چاپ و تقدیم علاقه‌مندان، محققین، پژوهشگران، اساتید و دانشجویان رشته‌های الهیات شد.

این اثر با تایید کمیته دولتی در امور تشکل‌های دینی جمهوری آذربایجان توسط انتشارت زردابی جمهوری آذربایجان با ترجمه آقایان مقصود سایل، آقابالا مهدی اف، جوانشیر قلی اف، مایس آقاوئردی یف و یوسف باقراف در ۱۰۰۰ تیراژ چاپ و در اختیار علاقمندان و دوستداران قرار خواهد گرفت.

نهج‌البلاغه برگزیده‌ای از گفته‌ها و نوشته‌های ادبی امیرالمؤمنین (ع)، که سید رضی در اواخر قرن چهارم قمری آنها را جمع آوری کرده است. این کتاب توسط گروهی از علما به دلیل محتوی غنی و همچنین بلاغتش، به «اخ القرآن» برادر قرآن نامگذاری شده است. برخی از ادیبان عرب، فصاحت و بلاغت نهج‌البلاغه را ستوده‌اند. این کتاب در سه قسمت خطبه‌ها، نامه‌ها، کلمات قصار دسته بندی شده است. امام در بسیاری از خطبه‌ها، مردم را به انجام دستورات الهی و ترک محرمات دعوت کرده و در بخشی از نامه‌ها که خطاب به فرمانداران است، آنها را به رعایت حق مردم سفارش کرده است.

تشیع بر بال زبان ترکی آذربایجانی

| دوشنبه, ۱۸ فروردين ۱۳۹۹، ۰۹:۴۰ ب.ظ | ۰ نظر

دکتر سید جواد میری، هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در کانال تلگرامی خود نوشت: «اگر سوار قطار شوید و از مرز‌های شمالغرب ایران به سمت جمهوری آذربایجان و سپس به جمهوری گرجستان و سپس به جمهوری داغستان و سپس حرکت خود را به داخل روسیه ادامه دهید و از طریق کازان به سوی مسکو بروید و از آنجا پیش بروید تا شهر چیتا در سیبری ... در جای جای این خانه فرهنگی تشیع بر بال زبان ترکی آذربایجانی شما را همراهی می‌کند. در ایران کمتر از این منظر به "زبان ترکی و تشیع" پرداخته شده است. هنگامیکه از کانون فرهنگی تشیع سخن به میان میآید معمولاً چشم‌ها به سوی جهان عرب و شبه قاره و آفریقا دوخته می‌شود، ولی واقع امر این است که اوراسیا یکی از مهد‌های مهم تشیع است و کلید ورود به آن به صورت تاریخی زبان ترکی (و اکنون زبان روسی) است.»

  • موافقین ۰ مخالفین ۰
  • ۱۸ فروردين ۹۹ ، ۲۱:۴۰

کتاب «سربازان سردار» تألیف مرتضی کرامتی با عنوان «حاج قاسم سلیمانی و مدافعان حرم» از سوی انتشارات فتا (feta) ترکیه به زبان ترکی استانبولی ترجمه و منتشر شد.

این کتاب در ۲۰۸ صفحه و با ترجمه آیکوت پازار باشی از سوی انتشارات فتا ترکیه به زیور طبع آراسته و روانه بازار کتاب ترکیه شد.
در پشت جلد این کتاب آمده است: شهید سرباز حاج قاسم سلیمانی؛ کسی بود که تمام عمر با عزت خود را به عنوان یک سرباز وقف انسانیت کرد و در برابر آن به پاداش شهادت رسید. دشمنان او در طول چهل سال نتوانستند در لبنان، فلسطین، عراق، سوریه، پاکستان و افغانستان و سایر مناطق با او رودررو قرار بگیرند و در نهایت او و فرماندهانی از حشد الشعبی را به صورت ناجوانمردانه و با یک عملیات تروریستی به شهادت رساندند.
در این کتاب خواهید دید که شهید حاج قاسم سلیمانی به عنوان یکی از فرماندهان بزرگ، چگونه باعث تغییر در نظم جهانی شده و با تمام تحولات موجود در خاورمیانه، همراه با سربازان تحت امر خود از حرم حضرت زینب (س) که از اماکن مقدس اهل بیت (ع) است، دفاع کردند.

  • موافقین ۰ مخالفین ۰
  • ۱۴ فروردين ۹۹ ، ۱۸:۵۸

کانال‌های تلگرامی نویسندگان آذربایجان:

 

کانال تلگرامی دکتر توحید ملک‌زاده دیلمقانی

T.me/Melikzadeh

 

کانال تلگرامی استاد پرویز شاهمرسی

T.me/ParvizShahmarasi

 

کانال تلگرامی استاد اسماعیل سالاریان

t.me/XorasanTurk

 

کانال تلگرامی آقای طاهر نقوی

t.me/GalajayinYolu

 

کانال تلگرامی استاد محمد رحمانی‌فر

T.me/Rahmanifar_Mohammad

 

کانال تلگرامی ایواز طاها

T.me/EyvazTaha

 

کانال تلگرامی استاد حسن راشدی

T.me/Yurddash

 

کانال تلگرامی علی مرادی مراغه‌ای

T.me/Ali_Moradi_Maragheie

 

کانال‌های تلگرامی مجلات و نشریات تورکی:

 

کانال تلگرامی مجله ایشیق

T.me/ishiqnet

 

کانال تلگرامی مجله کاما

T.me/kamadergi

 

کانال تلگرامی نشریه آغری

T.me/AghriAzerbaijan

 

کانال تلگرامی مجله آذری

T.me/AzariDergii

 

کانال تلگرامی نشریه آذربایجان پژوهی

T.me/AzerbaijanResearch

 

کانال تلگرامی نشریه نامه صدیق

T.me/NameyeSeddigh

 

کانال تلگرامی آیدین گَلَجک

T.me/AydinGalacak

 

کانال تلگرامی مجله خداآفرین

T.me/Xudaferin

 

کانال تلگرامی نشریه بایرام

T.me/Bayramzn

 

کانال تلگرامی نشریه سانجاق

T.me/SancaqDergisi

 

کانال تلگرامی نشریه اوزان

T.me/OzanDergisi

 

کانال تلگرامی نشریه بوتا

T.me/ButaKitab

 

کانال تلگرامی مجله غروب

T.me/GoroobMagazine

 

کانال‌های تلگرامی انتشارات کتب تورکی در ایران:

 

کانال تلگرامی انتشارات اختر

T.me/NashreAkhtar

 

کانال تلگرامی انتشارات ساوالان ایگیدلری

T.me/Savalan_igidlary

 

کانال تلگرامی انتشارات اندیشه نو

T.me/Andishehye_no

 

کانال تلگرامی انتشارات یاشماق

T.me/Yashmaq

 

کانال تلگرامی انتشارات کیرپی

T.me/KirpiBook

 

کانال تلگرامی انتشارات آینا

T.me/Ayna_Nashr

 

 کانال‌های تلگرامی فروشگاه‌های اینترنتی:

 

کانال تلگرامی کتابفروشی ائوده‌آل

T.me/EvdeAl

 

کانال تلگرامی فروشگاه اینترنتی بای‌قوش

T.me/BuyQoosh

 

کانال‌های تلگرامی دوبله و تولید محتوا به زبان تورکی:

 

کانال تلگرامی باریش‌ سسی

T.me/BarishSesi

 

کانال تلگرامی بیلیم ‌سسی

T.me/BilimSesi

 

کانال‌های تلگرامی پادکست تورکی:

 

کانال تلگرامی پادکست گئجه یاشامی

T.me/GecaYashami

 

کانال تلگرامی پادکست رادیو گجیل

T.me/RadioGajil

 

کانال تلگرامی پادکست آذربایجان در شریف

T.me/Sut_Turk

  • موافقین ۰ مخالفین ۰
  • ۰۷ فروردين ۹۹ ، ۱۷:۰۹

تُرکی زبانی بسیار غنی است

| دوشنبه, ۴ فروردين ۱۳۹۹، ۰۵:۵۹ ب.ظ | ۱ نظر

تُرک‌شناس گرجستانی با بیان اینکه از سال ۱۹۵۶ در حال مطالعه و‌ تحقیق در خصوص زبان و تاریخ تُرک است افزود: زبان تُرکی به خاطر غنی بودنش مرا علاقه‌مند کرد.

تسیسانا آبولادزه، بانوی ۸۶ ساله تُرک‌شناس گرجستانی زندگی آکادمیک خود را صرف مطالعه و تحقیق در خصوص زبان و تاریخ تُرک کرده است و در موسسه نسخ خطی گرجستان مشغول فعالیت و تحقیق است.

آبولادزه در گفتگو‌ با خبرنگاران ضمن بیان علاقه‌مندی خود در زمینه مطالعات تاریخ عثمانی افزود: در گرجستان نزدیک به ۴۰۰ نسخه خطی مربوط به آثار ادبی به زبان‌های تُرکی عثمانی، تُرکی آذربایجانی، تُرکی ترکمنی و تُرکی ازبکی وجود دارد.

این بانوی تُرک‌شناس ضمن بیان مطالعه و تحقیق در خصوص نسخه‌های خطی با قدمت‌های مختلف افزود: "دانشجویانم مرتب به ترکیه سفر می‌کنند. من هم گاهی به عنوان توریست و گاهی جهت شرکت در محافل علمی به این کشور سفر می‌کنم. تنها آرزویم، دسترسی و مطالعه در کتابخانه‌ها و آرشیوهای ترکیه در این کشور است. این برای من خیلی خوب خواهد بود اما به گمانم برای این کار دیگر پیر شده‌ام".

خانم آبولادزه تصریح کرد بنا به دعوت شاعر و محقق برجسته تاریخ و‌ ادبیات ترک، آقای اورهان شاایک گوکیای به مدت زیادی در استانبول اقامت کرده و از ایشان تاثیرات زیادی گرفته است.

آبولادزه با بیان اینکه نسل جدید تورکولوژیست‌ها این فرصت را خواهند داشت که در محیط‌ها و مکان‌های بهتری کار کنند، گفت: " هم اکنون دانشجویانم بهتر از من تُرکی صحبت می‌کنند اما آن‌ها تُرکی عثمانی را بهتر از من نمی‌دانند. امیدوارم آن‌ها نیز بهتر از من آن را یاد گرفته و صحبت کنند. سعی میکنم دانشجویانم را به بهترین نحو ممکن تعلیم دهم. یک دانشجو دارم که از او بسیار راضی‌ام. مطمئن هستم که در آینده یک تُرک‌شناس بسیار بزرگ خواهد شد. در شهرهای قونیه، ارزروم و دیگر مناطق ترکیه دانشجویانی دارم که آن‌ها نیز مشغول مطالعه و تحقیق‌اند. ترکیه و مردم تُرک را خیلی دوست دارم. تُرکی زبانی بسیار غنی است، به همین جهت است که مرا به سوی خود جذب و علاقه‌مند کرده است. زبانِ بسیار آهنگین و صداداری است. این خصوصیت را در زبان عربی و دیگر زبان‌ها نمی‌بینم".

رئیس جمهور ازبکستان گفت: زبان ازبکستانی یکی از بزرگ ترین زبان‌های جهان است و به این زبان تقریباً ۵۰ میلیون نفر تکلم می‌کنند.

«شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ازبکستان در مراسم سی‌امین سالگرد اعطای جایگاه دولتی به زبان ترکی ازبکی گفت: زبان ازبکی برای مردم ما مظهر خودآگاهی ملی و استقلال دولتی و دارای ارزش معنوی است.

رئیس جمهور ازبکستان اظهار داشت: کسی که می‌خواهد تمام زیبایی، جذابیت و غنایی زبان ما را احساس کند باید لالایی مادران ما، داستان‌های باستانی و آهنگ‌های محلی ما را گوش کند.  

وی خاطرنشان کرد: زبان ازبکی یکی از بزرگ ترین زبان‌های جهان است و به این زبان تقریبا ۵۰ میلیون نفر تکلم می‌کنند.

رئیس جمهور ازبکستان گفت: در دوران ساختار توتالیتاریستی تلاش‌هایی برای از بین بردن زبان ترکی ازبکی صورت گرفت اما مردم ما توانستند زبان مادری خود را و غرور ملی خود را حفظ کنند.

وی افزود: در نتیجه تلاش‌های فداکارانه روشنفکران میهن پرست، شخصیت‌های دلبسته به سرنوشت زبان ازبکی در تاریخ ۲۱ اکتبر سال ۱۹۸۹ میلادی قانون اعطای مقام دولتی به زبان ترکی ازبکی به تصویب رسید.  

شوکت میرضیایف ادامه داد: پس از ۳۰ سال از این روز تاریخی یک گام دیگر برداشته شد و امروز رئیس جمهور قانون «افزایش نقش و اعتبار زبان ترکی ازبکی به عنوان زبان دولتی» را امضا کرد که بر اساس آن ۲۱ اکتبر در کشور ما به عنوان جشن زبان ازبکی اعلام شد.  

رئیس جمهور ازبکستان همچنین در سخنرانی خود بر ضرورت افزایش بیش از پیش اعتبار زبان ترکی ازبکی به عنوان زبان دولتی در زندگی دولتی و روزمره تاکید کرد.      

شوکت میرضیایف در پایان سخنرانی خود تاکید کرد: ما رابطه خود را به زبان دولتی باید به عنوان رابطه با استقلال، وفاداری و احترام به آن را به عنوان وفاداری و احترام به میهن تلقی می‌کنیم و باید این کار نیک را از خود و خانوده خود آغاز کند.

در این مراسم نمایندگان و سناتورها، اعضای دولت، شخصیت‌های دولتی و اجتماعی، نمایندگان دیپلماتیک، دانشمندان زبان شناس، اساتید و جوانان شرکت کردند.

 

اینکه دوربین سینما از مناطق شمال تهران عبور کرده، به غربی‌ترین مناطق کشور در "خوی و چالدران" رسیده است، نشان از فرهنگ غنی و سرشار از عاطفه و احساسات این مناطق دارد.

سینما مهم‌ترین رسانه برای انتقال فرهنگ و اندیشه است و چه خوب که از این رسانه مهم برای شناخت و انتقال فرهنگ و افسانه‌های بومی و اساطیر کهن بهره ببریم.

در روزگاری که سینما در فقر داستان و تنوع به‌سر می‌برد، نگاه‌ به فرهنگ بومی و محلی مجال بسیار خوبی برای پرهیز از تکرار مکررات رایج در سینمای ایران است؛ و باعث خوشحالی‌ست که در جشنواره فیلم فجر امسال اثر ارزشمند "آتابای" با نویسندگی «هادی حجازی‌فر» به موضوعات این‌چنینی پرداخته است.

اینکه دوربین سینما از مناطق شمال تهران عبور کرده، به غربی‌ترین مناطق کشور در "خوی و چالدران" رسیده است، نشان از فرهنگ غنی و سرشار از عاطفه و احساسات این مناطق دارد.

دراماتیزه کردن این فرهنگ درخشان و تلاش برای ماندگاری آن، وظیفه تک‌تک ما مردم این منطقه و به‌ویژه مسئولان ماست.

نکته مهم دیگر این فیلم، استفاده از زبان شیرین ترکی برای انتقال صحیح و درست داستان فیلم است.

ظرفیت‌ها و زیبایی‌های زبان ترکی آن‌قدر گسترده و با قابلیت است که می‌تواند جذابیت قصه فیلم‌های بومی را دوچندان کند.

از آن مهم‌تر، می‌تواند علاوه بر جذب مخاطب گسترده داخل کشور، مسیر بین‌‌الملی شدن سینمای ایران را هموار کند و با  اشتراک‌گذاری فیلم‌هایی همچون "آتابای"، "پوست" و "اِو" که در جشنواره فیلم فجر نیز اثرگذار بوده‌اند، مخاطب بین المللی را با فرهنگ و هنر ایران‌زمین آشنا سازد.

زبان ترکی یک سازه منسجم فرهنگی و بستری مناسب برای تعاملات بین المللی به ویژه با همسایگان است و بارها از جانب بزرگان کشور علی‌الخصوص رهبر فرزانه انقلاب، ترویج و گسترش آن مورد تأکید بوده است.

طبیعت بکر منطقه غرب کشور، افسانه‌ها و اساطیر جذاب و ناشنیده آذربایجان و ظرفیت‌های زبان بین المللی ترکی می‌تواند سینمای ایران را باز غافلگیر کند و مخاطبان را با فضا و دنیای جدیدی آشنا سازد.

تنها کافی است به این داشته‌ها و قابلیت‌های بالقوه خود ایمان داشته باشیم.

در پایان لازم به یادآوری است که گزاره‌های فوق‌الذکر در انحصار زبان ریشه‌دار ترکی نبوده و اگر سینماگران ایرانی همین اهتمام را نیز در مورد سایر زبان‌های بومی سرزمین ایران داشته باشند، ضریب اثرگذاری و مخاطب‌پذیری هنر هفتم در کشورمان مضاعف خواهد شد.

 
محمد امین محققی

جواد عزتی برای اولین بار در فیلم سینمایی «آتابای» به کارگردانی نیکی کریمی به زبان ترکی ایفای نقش کرده است.

بخش‌هایی از فیلم سینمایی «آتابای» به کارگردانی نیکی کریمی، به زبان ترکی است و «جواد عزتی» در تجربه‌ای متفاوت و سخت، برای اولین بار در این فیلم به زبان ترکی ایفای نقش کرده است.

«هادی حجازی‌فر»، «جواد عزتی»، «سحر دولتشاهی»، «دانیال نوروش»، «یوسفعلی دریادل» و «مه‌لقا می‌نوش» بازیگران اصلی «آتابای» جدیدترین ساخته نیکی کریمی هستند.

 

فیلمبرداری پنجمین فیلم نیکی کریمی، تابستان امسال در شهر خوی، یکی از تاریخی‌ترین شهر‌های آذربایجان غربی به پایان رسید.

آتابای، که فیلمنامه آن به قلم هادی حجازی‌فر و براساس طرحی از نیکی کریمی نوشته شده، این روز‌ها با سپری کردن مراحل فنی، برای نمایش در سی و هشتمین «جشنواره فیلم فجر» آماده می‌شود.

کتابخانه تخصصی ترکی دانشگاه تبریز

| يكشنبه, ۱ دی ۱۳۹۸، ۰۳:۰۸ ب.ظ | ۰ نظر

اختصاص ردیفهایی برای کتب ترکی در کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز خبری مسرت‌بخش برای محققین و علاقه‌مندان فرهنگ بومی می‌باشد.

در این قسمت از کتابخانه مرکزی دانشگاه، قریب به اتفاق این کتب ذی‌قیمت، آثار نظم و نثر ترکی  را شامل می‌شود. کتبی نیز برای آموزش زبان ترکی و نیز مباحث زبانشناسی موجود می‌باشد.


علاوه بر کتابهایی از ایران نظیر ثعلبیه، آذربایجان ادبیات تاریخینه بیر باخیش، آذربایجان دیلینین نحوی، ترجمه‌های ترکی شاهنامه فردوسی و دیوان حافظ،  مقایسه‌اللغتین، دیوانهای شاعران کلاسیک ترکی‌گوی و...
ردیفی نیز به کتب لاتین حوزه زبان ترکی اختصاص داده شده است. در این ردیف نیز علاوه بر زمینه زبانشناسی و نثر همچون آثاری از آرات، اورهان کمال و... ، آثاری نیز از شاعران مختلف ترکیه، آذربایجان و جهان گردآوری شده‌است، که بالطبع به تحقیقات متخصصین این حوزه عمق خواهدبخشید.
ضمن قدردانی از دستندرکاران این امر مهم، امیدواریم با حمایت دوستداران علم و فرهنگ،  کتابخانه‌ها و کتب ترکی در سطح دانشگاه، توسعه یافته موجبات تقویت زیرساختهای فرهنگی و اجتماعی مملکت عزیزمان ایران را فراهم آورند.

 

منبع: کانال تلگرامی انجمن علمی رشته زبان و ادبیات ترکی آذری دانشگاه تبریز

کانال های تلگرامی خبری ترکیه

| يكشنبه, ۱۰ آذر ۱۳۹۸، ۱۱:۰۰ ب.ظ | ۱ نظر

کتاب ترکی خراسان و قواعد آن منتشر شد

| پنجشنبه, ۷ آذر ۱۳۹۸، ۱۱:۰۰ ق.ظ | ۳ نظر

نام کتاب : ترکی خراسان و قواعد آن

نویسنده : اسماعیل سالاریان
ناشر : اختر -تبریز
سال نشر : 1398 
مشخصات : ۲۹۰ صفحه وزیری شومیز
قیمت 50000 تومان

این کتاب دستور زبان ترکی در ایران با تاکید بر گویش ترکی خراسان بزرگ، از جمله کتاب هایی است که در راستای یادگیری، بروز و آشنا کردن ترکان و علاقمندان به زبان ترکی و دستور آن است.
در بخش های ابتدایی کتاب، به معرفی موجز تاریخچه زبان ترکی، پیشینه ترکان خراسان همراه با تقسیم بندی ساختاری زبان های ترکی، قواعد نگارش زبان ترکی و قوانین آوایی و فرآیندهای تغییر و ناهمگونی در کلمات ترکی مورد بررسی قرار گرفته است. 
در بخش های میانی کتاب، ترکی خراسانی و لهجه‌های آن، و اینکه از دیدگاه علم زبان شناسی، ترکی بالاخص گویش خراسانی جزو کدام گروه از زبانهاست و این گروه از زبان ها چه ویژگی‌های کلی دارند، با تاکید بر روی ماهیّت خود زبان ترکی در ایران و با تمرکز پدیدۀ زبان ترکی خراسان را به عنوان بخشی از هستی ترکان خراسان، آن گونه که هست با روش‌های علمی زبان شناسی، طرح، توصیف، تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
بخش های انتهایی کتاب، دستور و گرامر زبان ترکی را بنا به جهت گستردگی و پیچیدگیِ موضوع مورد مطالعۀ آن، آنرا، به بخش ها جداگانه ای به همراه معنا شناسی عناصر زبانی در ساخت‌های دستوری جمله‌های زبان ترکی رده بندی آن‌ها بر حسب مقولات دستوری که شامل (فعل، زمان؛ اسم، قید، صفت، ضمیر، ادات و رقم و ...) تنظیم شده است.
در بخش نحو، به ساخت جملات و الگوها و قواعد توالی و ترکیب واژه ها در ساختار جمله ها چنان پرداخته شده است تا برای همگان قابل فهم و مفید باشد.
جهت خرید پستی این کتاب و دیگر کتاب های ترکی خراسان علاوه بر ادمین های تلگرام و اینستاگرام به شماره ۰۹۱۵۹۷۶۶۰۶۶ پیامک بزنید تا کتاب ها بوسیله پست ارسال شوند.

زبان ترکمنی بعنوان زبان قبایل اوغوز منطقه دریای آرال که در سده‌های هشتم تا نوزدهم میلادی سکنی گزیده بودند بوجود آمد.‌این زبان در فرایند تکاملی خود برخی ویژگیهای گروه زبان «قبچاق» را پیدا کرد، یعنی به زبان ترکی ترکیه و ازبکی نزدیک شد. علاوه بر‌این زبان ترکمنی بطور سنتی حاوی شمار قابل توجهی واژه‌های فارسی و عربی بود که در دوران شوروی به جایگزین کردن آنها با کلمات و اصطلاحات ترکمنی آغاز کردند، اما پس از اعلام استقلال ترکمنستان‌این فرایند متوقف شد.

خانواده‌های ایرانی که علاقه زیادی به سریال‌های ترکیه دارند زبان ترکی را با تماشای آن می‌آموزند.

خانواده‌های ایرانی که علاقه زیادی به سریال های ترکیه از جمله پایتخت عبدالحمید، وصلت، پرنده سحرخیز، عشق اجاره‌ای، عشق تجملاتی دارند؛ زبان ترکی را با تماشای این سریال‌ها می‌آموزند.

 

مریم محمدی، ساکن مرکز شهر تهران به خبرنگار آناتولی گفت: علاقه زیادی به سریال‌های ترکیه‌ای دارم و برای یادگیری و تقویت زبان ترکی سریال‌های ترکیه تماشا می‌کنم، ترکیه و ایران به لحاظ فرهنگی به یکدیگر خیلی نزدیک هستند.

وی افزود: سریال‌های پایتخت عبدالحمید و وصلت که از شبکه تی آر تی پخش می‌شود از سریال‌های محبوب و مورد علاقه من است. سریال قیام ارطغرل را نیز خیلی دوست داشتم.

مریم در ادامه گفت: به علت علاقه زیادی که به سریال‌های ترکیه داشتم اسم دخترم را پارلا گذاشتم. برای اینکه دخترم هم ترکی یاد بگیرد. شبکه تی آرتی کودک تماشا می‌کنیم. می خواهم پسرم تحصیلات دانشگاهی خود را در ترکیه ادامه دهد.

آمنه رفعتی که خانه دار و مادر دو فرزند است در این مورد گفت: وقتی به ترکیه می‌رویم احساس غریبی نمی‌کنیم، مردم هم بسیار میهمان نواز هستند. سریال‌های ترکی را از شبکه‌های ایران یا ترکیه تماشا می‌کنیم. برای یادگرفتن زبان ترکی معلم خصوصی گرفتیم و سریال‌ها نیز به یادگیری زبان کمک‌ می‌کنند. دوست دارم پسرم در دانشگاه‌های ترکیه تحصیل کند. ترکیه به دلیل قرابت فرهنگی و عقیدتی کشور جذابی برای ایرانیان به شمار می‌رود.

سنا پناهی یکی دیگر از طرفداران سریال‌های ترکی است که ابتدا به دلیل علاقه مادرش به این سریال‌ها با آنها آشنا شده است، در این رابطه گفت: هنگام تماشا علاوه بر یادگیری به تلفظ کلمات هم توجه می‌کنم و معنی کلماتی را که نمی‌دانم با تحقیق یاد می‌گیرم.

کانال های تلگرامی خبری جمهوری آذربایجان

| يكشنبه, ۱۹ آبان ۱۳۹۸، ۰۹:۰۱ ب.ظ | ۰ نظر

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی با بیان این‌که در سال 97 بیش از دو هزار عنوان کتاب در استان منتشر شده بود، گفت: حدود 20 درصد کتب منتشر شده در استان به زبان تورکی بوده و مابقی به زبان فارسی و سایر زبان‌ها است.

محمد محمدپور با بیان این‌که ۲۰۲ ناشر در آذربایجان شرقی مجوز فعالیت دارند که عمده این ناشران فعال هستند، اظهار کرد: اما تعداد معدودی از این ناشران به تعداد قابل توجه کتاب منتشر کرده و ناشران فعال نیز حداقل سالانه شش عنوان کتاب منتشر می‌کنند.

وی با بیان این‌که ناشران استان نیز همانند سایر نقاط کشور از جهت تهیه کاغذ مشکلاتی داشتند که طبق تمهیدات وزارت ارشاد کاغذ رایانه‌ای در اختیارشان قرار می‌گیرد، افزود: فضای عمومی اقتصاد نشر با التهاباتی نیز همراه بود اما از این التهابات تعبیر به بحران نمی‌کنیم و فرآیند نشر در استان جریان دارد که افزایش کتب منتشر شده در استان طی سال‌های اخیر گواهی بر این مدعاست.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با بیان این‌که در سال ۹۲ برابر ۸۰۰ عنوان کتاب در استان منتشر شده بود، اظهار کرد: این میزان در سال ۹۷ به بیش از دو هزار عنوان کتاب رسید و در سال‌جاری نیز قطعا بیش از آمار سال گذشته در استان کتاب منتشر خواهد شد.

وی با اشاره به این‌که عمده ناشران استان هم کتاب فارسی و هم کتاب تورکی منتشر می‌شوند، بیان کرد: البته تعدادی از ناشران نیز اختصاصا کتب تورکی در حوزه‌های متنوعی چون ادبیات، فنی، شعر، کودکان و نوجوانلان و… منتشر می‌کنند و آذربایجان شرقی در انتشار کتب حوزه ادبیات، فنی و علمی در سطح قابل قبولی قرار دارد.

با پیش قدم شدن یکی از فعالان فرهنگی و اقتصادی شهر اورمیه و پیگیری یکی از نمایندگان این شهر، اولین روزنامه تورکی کشور منتشر خواهد شد.

بعد از کش و قوس‌های فراوان برای انتشار روزنامه سراسری تورکی، گویا این حقوق آذربایجان در آستانه اجرایی شدن می‌باشد.

درخواست مجوز روزنامه سراسری با زبان تورکی به نام مهدی سلطانی، یکی از فعالان فرهنگی و اقتصادی شهرستان اورمیه به ارشاد داده شده است و بنظر میرسد این اقدام تا حصول نتیجه چندان فاصله ندارد.

پیگیری اخذ مجوز این روزنامه را نماینده اورمیه انجام می‌دهد که امروز نامه یک ماه قبل معاون وزیر ارشاد در این ارتباط را در پیج شخصی‌اش استوری کرده بود.

نییه تورکجه اؤیرنمه‌لییک؟

| شنبه, ۱۱ آبان ۱۳۹۸، ۰۱:۱۰ ق.ظ | ۰ نظر
۸۳ میلیون اینسان آنا دیلی اولاراق تورکجه دانیشیر، دونیانین ۱۵جی اَن چوخ دانیشیلان دیلیدیر. بیر او قدر ده اینسان ایکینجی دیل اولاراق تورکجه دانیشیر. 
 
 
تورک مدنیتینی و طرزینی بَیَنَنلر اوچون تورکیه‌ده اوخوماق ایده آلدیر. حتّی یئرلی دیلی دانیشماسان بئله بوتون یئرلر اوچون گؤزلدیر. اگر یئرلی دیلئ بیلسَز بوتونلوکله هرشئی سیزه راحات اولاجاق – اینسانلارلا مذاکره، مدنییتی اؤیرنمه و ... .
 
تورک دیلی اورال-آلتاییک قروپونا مخصوصدور و فین – ماجاریستان دیللریله ده علاقه سی واردیر. لاتین الیفباسی ایله ۹۰٪ اینسان طرفیندن یئرلى دیل اولاراق یازیلمیشدیر. تورکجه سونرادان علاوه دیل اولاراق داخیل ائدیلمیش، معنا اولاراق سؤز کؤکونه سون شکیلچی علاوه ائتمکدیر. 
 
مُعاصیر تورکجه ایستانبول لهجه سینه اویغون نظرده توتولسا دا، تورکیه‌نین هر هانسی بیر یئرینده تورکجه اؤیرنمک کیمی بیر شانسینیز واردیر. تورکجه اؤیره‌نیلمه‌سی اوچون بیر چوخ کورسلار دا واردیر.

گوندَمدن دوشمه‌یَن موضوع لاردان بیری ده اورتاق تورک دیلی نین یارادیلماسی مسئله سی دیر. موختلیف ایللرده بونونلا باغلی چوخسایلی قورولتایلار، توپلانتیلار کئچیریلسه ده، مسئله حلّینی تاپماییب. اورتاق تورک دیلینین یارادیلماسینی ضروری ائدن، بو یولدا آتیلمالی اولان آددیملار نَدن عیبارتدیر؟ تانینمیش تورکولوق، فیلولوژی علم لری دوقتورو، پروفسور فریدون جلیلوو نوواتور.آز-این امکداشی ایله صُحبتینده بیلدیریب کی، اورتاق دیل مسئله سی چوخ آغیر موضوع دور: "اونون اینجه‌لیکلرینی بیلمه‌دن "اورتاق دیل یاراداق" ،"بیرلَشک" شکلینده شوعارلار وئرمکله ایش گئتمز. بو، چوخ جیدّی آراشدیرما، اوزَرینده چوخ جیدّی ایشله‌مه طلب ائدن بؤیوک مسئله دیر. اورتاق تورک دیلی موجود اولوب واختیله. اورتا عصرلرده ایکی اورتاق تورک دیلی وار ایدی. بیری قافقازدا، ایراندا، تورکیه‌ده و اورتا آسیانین بعضی بؤلگه‌لرینده ایشلنن اورتاق دیل ایدی کی، بونا تورکی دیلی دئییردیلر. او دیلده مکتوبلار یازیلیر، اینسانلار بیر-بیری ایله اُنسیّت قوروردولار. بیر ده بیر آز قیپچاق دیلینه یاخین اولان و اؤزبکلرین، اویغورلارین ایشلتدیگی جیغاتای دیلی وار ایدی. آذربایجاندا اولان تورک دیلی نه اینکی تورکلرین، حتّی قافقازدیللی خالقلارین دا اورتاق دیلی اولوب. روسلار قافقازا گلمه‌میشدن بو بؤلگه‌نین خالقلاری همین اورتاق دیلده دانیشیردیلار. حتّی ۱۹۳۶-جی ایله قدر داغیستانین آنا یاساسیندا تورک دیلی دولت دیلی ایدی. اون یئددی عصرین ۷۰-جی ایللرینده بیر فرانسه لی میسیونر گلیب آذربایجانین گونئیینی و قوزئیینی گَزیر، سونرا شاماخیدا بؤلگه‌نین اورتاق دیلی حاقیندا کیتاب یازیر. کیتابین آدی بئله‌دیر: "سؤز تورکی". بیر نسخه‌دن عیبارت اولان بو کیتاب سوئد ده کیتابخانادا ساخلانیر. اۆزۆنۆ کؤچوروب منه گؤندردیلر، من اونو چاپا حاضیرلادیم، آما مادّی ایمکان اولمادیغی اوچون ائله اَل یازما شکلینده ده قالدی، چاپ ائده بیلمه‌دیم. همین میسیونر اوچ-دؤرد عصر اول بو دیلین فاکتلارینی اورتایا قویوب. اونون کیتابینی ایسه جمعی ایکی نفر اوخویوب. بیر سوئدلی یوهانسون آدلی تورکولوق، بیر ده من. داها اوچونجو آدامین او کیتابدان خبری یوخدور.

تَخمینن ۳۰ ایل اؤنجه آنکارادا گؤروشنده یوهانسون منه دئدی کی، او دا "سؤز تورکی"نی چاپا حاضیرلاییب، آما چاپ ائتمه‌یه ایمکانی یوخدور. میللی علم لر آکادئمییاسینین نسیمی آدینا دیلچیلیک موسسه سی بو جور کیتاب و یا الیازمالاری تاپیب چاپ ائلمه‌لیدیر. آفاناسی نیکیتین "اوچ دنیز آرخاسیندا" کیتابینی روسجا یازیب آما او اثرین بیر چوخ یئرینده اورتاق تورک دیلی دئدیگیمیز آذربایجان تورکجه‌سینده جومله‌لر وار. یوزلرله بئله فاکت سایا بیلرم کی، آذربایجان تورکجه‌سی بو بؤیوک اراضیده اورتاق تورک دیلی کیمی ایشله‌نیب. آذربایجان تورکجه‌سی اوغوز دیلیدیر. بو اوغوز دیلی گونئیلی-قوزئیلی آذربایجاندا، بوتون قافقازدا، آنادولودا، تورکمنیستاندا ایشله‌نیب. هئچ اولماسا بو اراضیلرده یاشایان تورک خالقلاری اوچون بیر اورتاق دیل درسلیگی حاضیرلاماق لازیمدیر کی، یئنیدن او دؤنمه قاییتماق اولسون. سونرادان جیغاتای دیلینی ده بورا علاوه ائتمکله بیر عمومی درسلیک اورتایا قویماق اولار. آما بونلار آغیر ایشدیر، بؤیوک زحمت طلب ائدیر. میللی علم لر آکادِمیسینین دیلچیلیک موسسه سینه میللی روحلو بیر آکادمیک رهبرلیک ائدیر – محسن ناغیسویلو. بو یؤنده چوخ ایش گؤرورلر. سادجه اولاراق دستک وئریب اونلارین گؤردویو ایشی بیلیم یوردو توپلانتیلاریندا و دیگر یئرلرده، خُصوصن تلوزیوندا تبلیغ ائتمک لازیمدیر. آرادا او شوو وئرلیش لرینین یئرینه بئله میللی مسئله‌لرله باغلی موضوع لار اِئفیره چیخاریلمالیدیر". فریدون جلیلووون فیکریجه، اورتاق تورک دیلینین یارادیلماسی اوچون تاریخده اولانلاری تبلیغ و برپا ائتمک لازیمدیر: "توتالیم، قازاخلا آذربایجان تورکو بیر-بیری ایله چتین آنلاشیر. آما بیر هفته قازاخیستاندا یاشایاندا دانیشا بیلمه‌سه ن ده او لهجه‌نی تام باشا دوشورسن. یعنی تورک دیللری هیند-آوروپا و باشقا دیللردن فرقلی اولاراق آنا کؤکونو ساخلاییب. او آنا کؤکون اۆزَرینده معین ایشلر آپارماق لازیمدیر. بیرینجی مرحله ده اوغوز تورکجه‌سی اوچون، ایکینجی مرحله ده قیپچاق دیللری اوچون آیریجا اورتاق دیل درسلیگی یاراتماق، سونرا بو ایکی اورتاق دیلین ماتِریاللارینی علمی شَکیلده اوزلاشدیرماق اولار کی، اوچونجو، یعنی اساس سئچَنَک(گزینه) اوچون نَه یی ساخلاییب نَه یی ایختیصار ائتمه‌لی اولدوغوموزو بیلک. همچنین تبلیغات بئله آپاریلمالیدیر کی، اورتاق دیل یئرلی لهجه لرین سیرادان چیخماسینا سبب اولمایاجاق، او مقصدی گۆدمۆر. قازاخ اؤز لهجه‌سینده، قیرغیز اؤز لهجه‌سینده، آذربایجان تورکو اؤز لهجه‌سینده یازیب-اوخویاجاق، آما علاوه اولاراق اورتاق تورک دیلینی اؤیرنه‌جک کی، باشقا تورک دولتی نه گئدنده او دیلده دانیشا بیلسین. بونون علمی یوللاری وار. بو ایشی ناشی آداملارین عهده سینه بوراخماق اولماز. خالق آراسیندا بو سۆرَج گئدیر. آذربایجاندا آنادولو تورکجه‌سی سریال لار، وئریلیشلر، خبرلر واسیطه‌سیله بوتون ائولره گیریب. دولت مستقل لیگیمیزی برپا ائدندن بَری بیز تورکیه‌دن یوزلرله سؤز آلیب ایشله‌دیریک. بو یاخشی حالدیر، اورتاقلیغا آپاران یولدور. آما تورکیه‌ده بونو ائتمیرلر. چونکو اوردا بو تبلیغات گئتمیر. یالنیز سون زامانلار چوخ آز سایدا، بیر نئچه مکتبده آذربایجان تورکجه‌سی ایله آنادولو تورکجه‌سی آراسینداکی فرقلری شاگیردلره اؤیرتمه‌یه باشلاییبلار.

اصلینده آذربایجان تورکجه‌سی تورک دیللری ایچَریسینده ان گؤزل و ان مکمل دیر، لاکین بیز بونو تبلیغ ائده بیلمیریک. آنادولو تورکلری بیزدن چوخ سؤز گؤتوره بیلرلر، لاکین ائتمیرلر. بونون دا موختلیف سببلری وار. بیر طرفدن تورکیه ۶۰۰ ایل پادشاهی اولموش دولت دیر دئیه دیگر تورک خالقلارینا بیر آز بؤیوک قارداش کیمی باخیر. ان بؤیوک سهوی ده بودور. بو گون گونئی آذربایجاندا اولان تورکچولوک نه قوزئی آذربایجاندا وار، نه ده تورکیه‌ده. دیگر طرفدن تورکیه‌ده بو مسئله ایله مشغول اولان عالیملر ایچریسینده گله‌جگی گؤره بیلَنلر چوخ آزدیر. گؤره بیلنلر ده "توران" ،"ارگنکون" شوعارلاری ایله گونده‌می دولدوران، علم دن اوزاق اینسانلاردیر. اورتایا اساسی ایش قویان یوخدور. بو ایش اوچون هم سیاسی ایراد، هم ده فردلرده حقیقی تورک روحونون اولماسی لازیمدیر. من همیشه تورکیه‌ده دئییرم کی، بیز باکیدان ایستانبولا "طیاره" ایله گلیب "اوچاق"لا قاییدیریق. بو زامان "اوچاق" اولور بیزیم اورتاق سؤزوموز. سیز ده "آناهتار"لا گلیب "آچار"لا قاییدین. باخ، بو مکانیسمی محض اونون سورونونو بیلن اینسانلارین رهبرلیگی آلتیندا ایشه سالماق لازیمدیر کی، مکانیسم گؤزلنمز فسادلار وئرمه‌سین". فریدون جلیلووا گؤره، خصوصی مقام اورتاق الیفبا مسئله سیدیر: "هر دفعه قید ائدیرم کی، اول اورتاق الیفبا اولمالیدیر، سونرا اورتاق دیل. ۳۰ ایلدیر اورتاق الیفبا مسئله سی گئرچکلشمیر. حالبوکی ۳۰ ایل قاباق تورک اؤلکه‌لرینین تانینمیش عالیملری ایستانبولدا کئچیریلن قورولتایدا موختلیف لایحه‌لری مذاکیره‌یه قویدولار و ۳۴ حرفدن عیبارت اورتاق الیفبا قبول ائتدیلر. هامیسی دا بونا ایمضا آتدی. تورکیه‌لیلر ایندیکی الیفبالارینا ایکی-اوچ حرف آرتیرسایدیلار همین اورتاق تورک الیفباسینی قبول ائتمیش اولوردولار. آما ۳۰ ایلدیر بونو ائده بیلمیرلر. بیز ایسه اونو بوردا حیاتا کئچیرمیشیک و ۲۶ ایلدیر ایشله‌دیریک. تاتارلار دا همین اورتاق الیفبانی ایشله‌دیر. آما بو گون اورتا آسیاداکی اؤلکه‌لر اؤزلری یئنی الیفبا یارادیرلار کی، بو دا اورتاقلیق مسئله سینه ضیددیر. بیز ۱۹۹۱-جی ایلده لاتین قرافیکالی یئنی الیفبانی آذربایجان مجلیسیندن کئچیردنده (همین واخت فریدون جلیلوو میللت وکیلی ایدی؛ ۱۹۹۲−۱۹۹۳-جو ایللرده ایسه او، باش باخانین معاوینی، خالق تحصیلی باخانی، عالی و اورتا ایختیصاص تحصیلی باخانی وظیفه‌لرینده چالیشیب) چوخ بؤیوک تضییق لر وار ایدی. اورتاق الیفبا مسئله سی ایله باغلی قازاخیستاندان بورا بئش-آلتی پروفسور گلمیشدی. اونلارا بو سۆرجی حیاتا کئچیرمگین یولونو ایضاح ائتدیم، چتینلیکلرینی باشا سالدیم، چوخ راضی گئتدیلر. سونرا منه خبر گؤندردیلر کی، اورتاق الیفبا مسئله سینی رئاللاشدیرا بیلمیریک، مانع اولانلار وار. اؤزبکیستاندا دا بو جور اولدو، تورکمنیستاندا دا. اورتاق الیفبا یالنیز بیزده، کریم تاتارلاریندا و تاتاریستاندا ایشله‌نیر. ائله مسئله‌لر وار کی، آچیق دئمک اولمور. واختیله آتاتورکو ده چاشدیریبلار، تورکیه‌ده ایندیکی الیفبانی قبول ائدیب. حالبوکی او واخت بوتون تورک اؤلکه‌لرینین ایستیفاده ائتدیگی اورتاق الیفبا وار ایدی. ۱۹۲۶-جی ایلده باکیدا کئچیریلن بیر تورکولوژی قورولتایدا اورتاق الیفبا قبول ائدیلمیشدی و بیز اونو ۱۹۳۹-جو ایله قدر ایشلتدیک. سونرادان استالین اونو لغو ائتدی و کیریل الیفباسینا کئچیلدی. تورکیه لاتین الیفباسینی همین اورتاق الیفبا بیزده ایشلندیگی دؤورده قبول ائتمیشدی". پروفسور جلیلوو اورتاق دیلین سیرادان چیخماسینین سببلری آراسیندا بونلاری دا قید ائدیر: "روسلارین گلیشیندن سونرا قافقازدا پروسئسلر دییشدی. روس دیلی اورتاق دیل کیمی تورک دیلینی سیخیشدیردی. گونئی آذربایجاندا ایسه فارس دیلی سون یوز ایلده دولت سیاستی شکلینده تورک دیلینی سیخیشدیرماقلا مشغولدور. فارس پرست عالیملر، خصوصن روسلار یازیر کی، گویا آذربایجانین هم قوزئیی، هم ده گونئیینده اول لر آیری خالقلار اولوب، بوردا تورکلشمه سلجوقلار گلندن سونرا باشلانیب. فاکتلار ایسه بونون عکسینی گؤستریر. اودور کی، آذربایجاندا عصرلرله فارسلاشما گئدیب و بو گون ده گئدیر. آنادولو تورکجه‌سینده ایسه ایکی دیل یارانیب: بیر آذربایجان تورکجه‌سی ایله عینی تشکیل ائدن خالق دیلی، بیر ده ایستانبول لهجه‌سی".

ضرورت «رسمیت یافتن» «زبان ترکی» در ایران

| پنجشنبه, ۹ آبان ۱۳۹۸، ۰۲:۰۲ ب.ظ | ۱ نظر

امروزه در عالم سیاست ملاک اصلی تصمیم و تغییرات در هر جامعه نظر شهروندان هست تا حاکمان. حاکمان تنها مجری نظر شهروندان هستند.

رسمیت زبان ترکی در قانون اساسی ایران یک خواسته ی ملی محسوب میگردد:

 

۱- ضرورت سیاسی :

هر ملتی برای به رسمیت شناخته شدن در جامعه  علاوه بر «تکالیف» نیازمند «حقوق» سیاسی و اجتماعی و فرهنگی هستند.
یکی از اساسی ترین «حقوق اجتماعی و فرهنگی» یک ملت حق به رسمیت شناختن «زبان مادری» آن ملت است. شهروندان ترک در کشور سالیان سال است از اساسی ترین حقوق شهروندی خود یعنی رسمیت و شکل قانونی یافتن زبان آنها در قانون اساسی محرومند!
 لذا چنین روندی ناعادلانه تداوم یابد اسباب نارضایتی شهروندان ترک را فراهم خواهد ساخت و احساس  «شهروند درجه دو» بودن به آنها خواهد داد و کم کم از حاکمیت و دولت فاصله خواهند گرفت و شکاف ملی اساسی ایجاد خواهد شد. و از آنجائیکه امروزه پشتوانه ی حکومت ها و مشروعیت نظام‌ها با متاثر از«رضایت ملت» آن سرزمین میباشد لذا برای تقویت اقتدار ملی و مشروعیت نظام، جلب رضایت شهروندان ترک ضروری وحیاتیست.


۲- ضرورت تاریخی :

زبان ترکی «زبان تاریخی» ملت این سرزمین، قدمتش در این کشور به چندین هزار سال می‌رسد و بیش از هزار سال زبان حاکمان و امپراطوری های بزرگ اخیر کشور بوده است.
نادیده گرفتن زبان این نظام‌های سیاسی و امپراطوری ها و انکار آن جای بسی تعجب است!
چگونه ممکن است جریانی خاص با دست یازیدن به هر ابزاری سعی کنند زبان یک ملتی با قدمتی چندین هزار ساله را با«جعل تاریخ و کتب درسی و غیر درسی» در این کشور نابود سازند؟!

۳- ضرورت اقتصادی :

نقش و تاثیر یک زبان در توسعه ی همه جانبه و بخصوص توسعه ی اقتصادی یک اصل انکار ناپذیر است. با یک بررسی ساده می‌شود به این جمع بندی رسید که زبان ترکی از گذشته ی دیرین «زبان تجاری و اقتصادی و بازرگانی»این کشور بوده است. وجود بزرگترین «بازار سرپوشیده ی» جهان در«تبریز» و دیگر بازارهای سنتی چون بازار سنتی«مراغه» و بازار سنتی و سرپوشیده ی «سراب و زنجان» و  با یک نگاه کوچک، برنامهای راسته بازارهای، بازار سنتی تهران که در عصر قاجار شکل گرفته است خود حکایت از قدرت زبان ترکی در شکل گیری بازار و تجارت در کشور است.

وجود معادل وزن‌های تجاری از قدیم  مثل «پونزا» و«سییه» و «قاپان» وجود نظم و قاعده ی اعجاب انگیز در شمارش و اعداد،زبان ترکی که اگر از عدد یک تا بینهایت شمارش یابد از یک قاعده و نظم دقیق برخوردار خواهد بود در زبان ترکی خود سندی دیگر بر اقتصادی و تجاری بودن زبان ترکی از زمان‌های قدیم بوده است. لذا رسمیت یافتن زبان ترکی خود یک الزام اقتصادی را نیز با خود دارد. 

۴- ضرورت علمی :

زبان ترکی یک زبان علمی و باقاعده است. اولین فرهنگ لغت در این کشور به زبان ترکی به قلم محمود کاشغرلی نگارش یافته است. گسترده گی دایره ی لغات زبان ترکی آموختن علوم پزشکی و ریاضییات و ادبیات و دیگر علوم را تسهیل میکند!لذا نیازی به عاریه گرفتن واژگان از دیگر زبان‌های غیر بومی نخواهد بود.و به خلق و ساختن واژگانی عجیب چون«دراز آویز زینتی» یا «کش لقمه» نیست!

۵- ضرورت ملی :

با وجود اینکه قریب به صد سال است که از هر سوی زبان ترکی مورد هجمه و بی مهری ظالمانه ی سازمان یافته ی دولتی قرار گرفته است اما باز زبان ترکی یک زبان ملی و سراسری و زبان ارتباطی شهروندان غیر ترک با شهروندان ترک دراین کشور است مثلا در اکثر شهرهای کرد نشین اکثرا شهروندان کورد نیز با ترکهای این شهرها با زبان ترکی تکلم می‌کنند در استان گیلان، اکثر قریب به اتفاق تالشها و گیلکها زبان ترکی را بدون هیچ اجبار و الزام حکومتی یاد گرفته و به این زبان سخن می‌گویند.

پایتخت کشورمان، بزرگترین شهر ترک نشین کشور و دومین شهر ترک زبان دنیاست!
زبان ترکی زبان شهروندانی از شمال خراسان تا جنوبی ترین نقطه ی کشور و از غرب تا مرکزو شرقی ترین ونقطه ی کشور هست لذا رسمیت یافتن زبان ترکی در این شرایط یک ضرورت ملی محسوب میگردد.

۶- ضرورت بین المللی :

زبان ترکی زبان رسمی قریب به بیش از ده کشور و ده جمهوری خودمختار و فدرال و همچنین زبان نیم میلیارد جمعیت دنیاست حال برای بهره مندی اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی با این  کشورها و جمهوری ها و این ملت‌ها لازم است زبان ترکی به عنوان زبان رسمی در کشور رسمی شده و ایران را مثل سابق یک کشور چند ملیتی به دنیا معرفی نمود و از محاسن بین المللی زبان ترکی که از چین و تبت و سیبری وتا قلب اروپا و یونان گسترده شده بهره برد!

بهره مندی از فواید سیاسی و اقتصادی  اتحادیه ی کشورهای ترک وکشورهای همسایه ی ترک، خود در این شرایط می‌تواند گره اکثر مشکلات کشور را بگشاید!

 

طاهر نقوی