از بامداد روز شنبه ۱۴ فروردین سال ۱۳۹۵ در خط مقدم جبهه بر اثر نقض آتش بس‌های مکرر از طرف ارمنستان و گلوله باران مواضع نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان و مناطق روستایی این کشور، طرفین درگیر شاهد بزرگترین درگیری از زمان امضای آتس‌بس ۱۹۹۴ بوده‌اند. نیروهای مسلح ارمنستان از تاریخ ۱۴ فروردین ۱۳۹۵ الی ۱۷ فروردین ۱۳۹۵ اقدام به نقض گسترده آتش‌بس و حتی حمله به غیر نظامی‌ها نمودند که در اثر این حملات چند نظامی ارتش جمهوری آذربایجان به شهادت رسیدند. همچنین تعدادی غیر نظامی ساکن در روستاهای اطراف خط جبهه نیز کشته و زخمی شدند. نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان در پاسخ به این حملات و نقض آتش بس های گسترده ارمنستان اشغالگر، وارد عملیات شده و توانستند ۲ هزار هکتار از اراضی خود را از اشغال ارمنستان آزاد کنند. جنگ آوریل معروف به جنگ چهار روزه با پیروزی نسبی جمهوری آذربایجان همراه بوده است. در این جنگ نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان توانستند بلندی‌های اطراف روستای تالش واقع در منطقه ترتر، روستای سِیسولان، بلندی‌های له‌له تپه واقع در منطقه جبرائیل و جوجوق مرجانلی، روستای گلستان در منطقه گورانبای، روستای قازاخ‌لار در منطقه ترتر و راه‌های ارتباطی روستای ماداقیز واقع در منطقه ترتر را از اشغال ارمنستان آزاد کنند.
طرفین درگیر در این جنگ از یک طرف ارتش جمهوری آذربایجان و در طرف دیگر ارتش ارمنستان، ارتش جمهوری خودخوانده قره‌باغ و گروه تروریستی پ ک ک بوده است.
در اراضی آزاد شده از اشغال ارمنستان، به ویژه در روستای جوجوق مرجانلی واقع در منطقه جبرائیل، عملیات ساخت و ساز بعد از اتمام جنگ آغاز گردید و با ساخت شهرکی جدید، اهالی این روستا پس از سال‌ها به سرزمین آبا و اجداد خود بازگشته و این منطقه پس از سال‌ها به آغوش جهان اسلام و تشیع بازگشت.
آمار تلفات کشته‌شدگان جنگ آوریل
ارمنستان
بر اساس اعلام ارمنستان، تعداد کشته شدگان نیروهای ارمنی پر جنگ چهار روزه آوریل ۹۱ نفر بوده است و ۱۲۳ نفر نیز زخمی شده است. ۹ غیرنظامی کشته شده و ۶ غیرنظامی نیز زخمی شده‌اند و ۱۴ تانک ارمنستان نیر نابود شده است.
اما منابع آذربایجانی تعداد کشته‌های ارمنستان در این جنگ را ۳۲۰ نفر و زخمی شدگان را ۵۰۰ نفر ذکر کرده‌اند. همچنین ۳۰ تانک و خودروی زرهی ارمنستان و ۲۵ قطعه توپخانه این کشور در این جنگ نابود شده‌اند.
جمهوری آذربایجان
بر اساس اعلام جمهوری آذربایجان، تعداد تلفات جانی این کشور در جنگ چهار روزه آوریل ۹۴ کشته، ۲ مفقودالاثر و ۳۹ زخمی بوده است. همچنین ۶ غیرنظامی کشته و ۲۶ غیرنظامی نیز زخمی شده‌اند. همچنین یک هلی‌کوپتر میل ۲۴ آذربایجان ساقط شده و یک هواپیمای بدون سرنشین نیز منهدم گردیده است. یک تانک نیز نابود شده است.
اما منابع ارمنستان تعداد تلفات و کشته‌های طرف آذربایجانی را ۵۰۰ الی ۱۵۰۰ کشته و ۲۰۰۰ الی ۲۷۰۰ زخمی اعلام نموده است. همچنین ۲ هلی‌کوپتر آذربایجان ساقط، ۱۴ هواپیمای بدون سرنشین ساقط، ۲۶ تانک محو، ۴ خودروی زرهی و یک اتومبیل نظامی و بیش از یک راکت انداز نابود شده است.
امضای توافقنامه آتش‌بس
در روز سه شنبه ۱۷ فروردین ۱۳۹۵شمسی، با رضایت طرفین درگیر و با حضور نهاد‌های بین المللی، توافقنامه آتش‌بس بین دو کشور در مسکو پایتخت روسیه امضا شد. با این وجود، تجزیه‌طلبان ارمنی جمهوری خودخوانده قره‌باغ پس از چند ساعت از امضای توافقنامه آتش‌بس میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، اقدام به نقض مکرر آن نموده بودند. بنابر اعلام دپارتمان دولتی ایالات متحده آمریکا، در این جنگ چهار روزه ۳۵۰ نفر اعم از نظامی و غیرنظامی جان خود را از دست داده اند.
بامداد روز ۱۶ فروردین ۱۳۹۵، گلوله توپ شلیک شده از سوی ارمنستان موجب آسیب دیدن خانه‌ای در روستایی از اطراف خداآفرین آذربایجان شرقی شد که باعث شکسته شدن شیشه‌های خانه‌های مجاور شد، اما تلفات جانی در بر نداشت که با واکنش مسئولین ایرانی مواجه شد. (منبع)
نتایج
بعد از این جنگ سیران اوهانیان، وزیر دفاع ارمنستان عزل گردید و بسیاری از فرماندهان نظامی این کشور برکنار شدند.
بعد از این جنگ، باور مردم جمهوری آذربایجان به آزادسازی اراضی اشغالی خود از طریق جنگ بیشتر گردید.
در زمان جنگ، موضع حاکمیت و اپوزیسیون در هر دو کشور یکسان بود.
در طی جنگ چهار روزه آوریل، بیش از ۲ هزار نفر از ساکنان جمهوری خودخوانده قره باغ از این منطقه مهاجرت کرده و به ارمنستان رفته‌اند.
واکنش آذربایجانی‌های ایران
همزمان با آغاز جنگ آوریل، مردم ایران نیز به حمایت از برادران دینی خود در آذربایجان پرداختند. در بازی تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز و پاختاکور ازبکستان در تاریخ ۱۸ فروردین ۱۳۹۵، طرفداران تراکتور با سردادن شعار و پارچه نوشته‌هایی حمایت خود از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان اعلام کردند.
واکنش‌های بین المللی
بان کی مون، دبیرکل وقت سازمان ملل متحد هر دو طرف درگیر را به پایان دادن به عملیات نظامی، عمل به مفاد آتش‌بس و اقدام عملی به عادی شدن وضیت دعوت کرد.
فدریگا موگرینی، مسئول وقت سیاست خارجه اتحادیه اروپا از ایجاد وضعیت بغرنج بین طرفین ابراز ناراحتی کرد. وی گفت"می خواهیم مطمئن شویم که طرفین مناقشه از مسئولیت‌های خود آگاه هستند و به ناراحتی سازمان‌های بین‌المللی پاسخ خواهند داد. ما خواهان حل مناقشه قره باغ از طریق صلح و پشت میز مذاکره هستیم.
پدرو آرگامونت رئیس وقت شورای اروپا نیز طرفین درگیر را دعوت به رعایت آتش‌بس مذاکره نمود و همچنین از ارمنستان خواست مطابق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد، نیروهای مسلح خود را از اراضی اشغالی آذربایجان خارج کند.
فرانک والتر، وزیر امور خارجه آلمان از طرفین درگیر خواست هر چه سریعتر جنگ را متوقف کنند و به مفاد آتش‌بس عمل کنند.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه ضمن تماس تلفنی با الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان شهادت سربازان آذربایجانی را تسلیت گفت. اردوغان طی بیانیه‌ای اعلام کرد:" متاسفانه طی سال‌ها عملکرد نادرست و بی‌ثمر میانجیگران گروه مینسک شاهد این حوادث ناگوار هستیم.
احمد فرخ، رئیس دفتر ریاست جمهوری پاکستان اعلام کرد که پاکستان برای همیشه در کنار آذربایجان است و پاکستان برای آذربایجان کشوری دوست و برادر است.
تیناتین خادِشِلی، وزیر دفاع گرجستان ضمن حمایت از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان خواستار حل مناقشه قره‌باغ بر اساس صلح و اصول حقوق بین‌الملل شد.
قزاقستان با اعلام ناراحتی از نقض آتش‌بس میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان و کشته‌شدگان، طرفین را دعوت به خویشتن‌داری و عمل به مفاد آتش بس نمود.
ژنرال حسین دهقان، وزیر دفاع وقت ایران نیز در تماس تلفنی با ذاکر حسن‌اف همتای آذربایجانی خود ضمن بحث و تبادل نظر در این خصوص اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان را به رسمیت می‌شناسد و امیدوار است مناقشه قره باغ در مدت کوتاه طبق حقوق بین‌الملل حل و فصل شود. وی همچنین پیشنهاد کمک به حل مناقشه قره‌باغ از طرف ایران را به همتای آذربایجانی خود پیشنهاد کرده است.
پترو پوروشنکو، رئیس جمهور اوکراین از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان اعلام حمایت نمود.
وزیر خارجه بلاروس در یک بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان را به رسمیت می شناسد.
واکنش ها مردم کشورهای مختلف نسبت به مناقشه قره‌باغ و جنگ چهار روزه آوریل
در طی جنگ آوریل، آردا توران کاپیتان تیم ملی فوتبال ترکیه، هیدایت تورک‌اوغلو بسکتبالیست ترکیه‌ای، آجون ایلیجالی مجری تلوزیونی ترکیه، مصطفی صندل و دِمِت آکالین خواننده‌های تُرک از جمهوری آذربایجان حمایت کردند.
کیم کارداشیان و صلاح‌الدین دمیرتاش نیز از ارمنستان حمایت کردند.
جنگ آوریل روشن کردن چراغ سبزی بود نسبت به آزادسازی اراضی اشغال شده جمهوری آذربایجان توسط ارمنستان که با استقبال جامعه آذربایجان همراه بود. جنگ آوریل ثابت کرد که جمهوری آذربایجان، ارمنستان را به خاطر بی اعتنایی نسبت به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل از راه نظامی تنبیه کرد.
لازم به ذکر است که که مناقشه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان در سال ۱۹۸۸ بعلت ادعای ارضی ارمنستان به خاک آذربایجان آغاز شده است. در پی حملات ارمنستان اشغالگر به آذربایجان از سال ۱۹۹۳ بیست درصد از سرزمینهای متعلق به آذربایجان، یعنی قره باغ کوهستانی همراه با ۷ شهر و ناحیه دیگر اطراف آن همچنان تحت اشغال ارتش ارمنستان می باشد. در سال ۱۹۹۴ طرفین به پیمان آتش بس دست یافتند. از آن زمان نیز گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا با ریاست مشترک روسیه، فرانسه و ایالات متحده آمریکا در مسئله حل صلح آمیز مناقشه قره باغ کوهستانی میانجیگری می کنند که تاکنون فعالیتهای آنها هیچ نتیجه ای نداشته است. تابحال به چهار قطعنامه صادر شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد آزادی اراضی اشغالی جمهوری آذربایجان نیز عمل نشده است.
از زمان اشغال قره باغ تاکنون، شورای امنیت سازمان ملل چهار قطعنامه صادر کرده است. قطعنامه ۸۲۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد که در تاریخ ۳۰ آوریل ۱۹۹۳ طی نشست ۳۲ام با ۱۵ رای موافق، ۰ مخالف و ۰ رای ممتنع تصویب شد. در این قطعنامه بر غیر قابل قبول بودن تغییر مرزهای بین المللی و ممنوعیت توسل به زور در تصرف سرزمین های دیگر کشورها تاکیده شده و در بند یک آن خواستار توقف هرچه فوری همه مخاصمات و فعالیت های خصمانه و بر قراری آتش بس دائم و همچنین خروج فوری نیروهای اشغالگر از کلبجر و سایر نقاط اشغالی جمهوری آذربایجان شده است.
تلوزیون آذ تیوی جمهوری آذربایجان انیمیشنی در خصوص جنگ چهار روزه آوریل و عملیات آزادسازی بلندی های له له تپه حاضر نموده است که تقدیم مخاطبان عزیز می شود که می توانید در ادامه آن را تماشا نمایید:(تماشا در آپارات)
