ضرورت تاسیس فرهنگستان زبان و ادبیات ترکی

دکتر جواد نوروزی، رئیس بنیاد مقبره الشعرای استاد شهریار روز شنبه ۱۳ اردیبشهت ۹۹، با نگارش مقاله ای تحت عنوان «ضرورت تاسیس فرهنگستان زبان و ادبیات ترکی» در روزنامه «مردم سالاری» چاپ تهران نوشت:

 

نبود فرهنگستان زبان وادبیات ترکی آسیب شدیدی در سال‌های اخیر به این زبان وارد ساخته است .فقدان مراکز علمی، پژوهشی به همراه عواملی مانند فراموشی و رقیق‌تر شدن زبان مادری (پدیده فآذری) در روند انتقال شفاهی از یک نسل به نسل دیگر و عدم امکان معادل‌سازی و معادل‌یابی برای موضوعات، مفاهیم و اشیای جدید، می‌تواند آن زبان مادری را به زبانی نازا و ایستا تبدیل کند. عدم انتقال نسلی و نازایی زبانی می‌تواند در یک بازه زمانی طولانی، یک زبان را به گویش تبدیل کند و یا حتی منجر به مرگ تدریجی آن زبان شود. به طور نمونه، زبان‌های مازنی و گیلکی دست کم در مناطق شهری در طی دهه‌های اخیر تبدیل به گویش و لهجه شده‌اند که بر پایه تعاریف زبان شناسی، دیگر به سختی می‌توان آن‌ها را زبان نامید.

 

آب رفتن زبان ترکی و گسترش پدیده زبان فآذری یکی از آسیب‌های اصلی در سال‌های اخیر می‌باشد.: پدیده «زبان فآذری» (فارسی + آذری) به زبان ترکی آمیخته با واژگان و دستور زبان فارسی گفته می‌شود که از نظر شکل و محتوا تهی شده و بر اثر ترکیب مفرط و لجام گسیخته با زبان فارسی به شکل زبانی فاقد ساختار، قاعده و پویایی در آمده است. گسترش پدیده فآذری بویژه در میان جمعیت‌های مهاجر به کلانشهرها، بزرگ‌ترین تهدید پیش روی زبان ترکی آذربایجانی است چرا که آن زبان را از درون تهی و گویشوران آن را به فراموشی تدریجی زبان مادری و جایگزینی آن با زبان غالب (فارسی) سوق می‌دهد. دو عامل در شکل‌گیری این پدیده نقش‌آفرینی کرده‌اند. نخست، رسانه‌ها و دوم، نظام آموزشی.

 

نظر به اینکه زبان ترکی ، زبان مهم  عالم اسلام و کلید بخش عظیمى از ذخایر ارزشمند علمى و ادبى تمدن اسلامى، و خود از ارکان هویّت فرهنگى ملت ایران است، و با توجه به اینکه بنابر قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران،به‌منظور حفظ سلامت و تقویت و گسترش این زبان و تجهیز آن براى برآوردن نیازهاى روزافزون فرهنگى و علمى و فنى و رفع تشتت و ایجاد هماهنگى در فعالیت‌هاى مراکز فرهنگى و پژوهشى در حوزۀ زبان و ادب ترکی و سازمان دادن به تبادل گسترده و پربار تجربه درزمینۀ تحقیقات و مطالعات در این حوزه و صرفه‌جویى در نیرو و استفادۀ صحیح از کارشناسان و پژوهشگران و ایجاد مرجعى معتبر و برخوردار از وجهه و حیثیت جهانى در ایران می‌بایستی فرهنگستان زبان و ادبیات ترکی تاسیس شود.

 

فرهنگستان زبان و ادبیات ترکی می‌بایستی به دنبال اهداف ذیل باشد:

 حفظ قوّت و اصالت زبان ترکى، به‌عنوان یکى از ارکان هویت ملى ایران و زبان مهم  عالم اسلام و حامل معارف و فرهنگ اسلامى؛

• پروردن زبانى مهذّب و رسا براى بیان اندیشه‌هاى علمى و ادبى و ایجاد انس با مآثر معارف تاریخى در نسل کنونى و نسل‌هاى آینده‌؛

• رواج زبان و ادب ترکی و گسترش حوزه و قلمرو آن در داخل و خارج از کشور؛

• ایجاد نشاط و بالندگى در زبان ترکی، به ‌تناسب مقتض سازمان دادن و تمشیت فعالیت‌هاى ناظر به حفظ میراث زبانى و ادبى فارسى‌؛

 

فرهنگستان زبان وادبیات ترکی در حوزه‌های ذیل می‌تواند فعال باشد:

تأسیس واحدهاى واژه‌سازى و واژه‌گزینى و سازمان دادن واحدهاى مشابه در مراکز دانشگاهى و دیگر سازمان‌هاى علمى و فرهنگى و هماهنگ ساختن فعالیت‌هاى آنان از راه تبادل تجارب‌؛

• نظارت بر واژه‌سازى و معادل‌یابى در ترجمه از زبان‌هاى دیگر به زبان ترکی  و تعیین معیارهاى لازم براى حفظ و تقویت بنیۀ زبان ترکی  در برخورد با مفاهیم و اصطلاحات جدید؛

• کمک به معرفى و نشر میراث زبانى و ادب ترکى به‌صورت اصلى و معتبر؛

• اهتمام در حفظ فرهنگ‌هاى علمى و مردمى و جمع‌آورى و ضبط و نشر امثال‌وحکم و کلیۀ اعلام و اصطلاحات ترکی  در همۀ زمینه‌ها و بهره‌بردارى از آن‌ها براى پرورش و تقویت زبان و ادب ترکی‌؛

• سازمان دادن تبادل تجربه‌ها و دستاوردهاى مراکز پژوهشى در حوزۀ زبان و ادب ترکی و تأمین موجبات بهره‌بردارى صحیح از این تجربه‌ها؛

• بهره‌بردارى صحیح از گویشها ى محلى (در داخل و خارج از ایران‌) به‌منظور تقویت و تجهیز این زبان و غنى ‌ساختن و گستردن دامنۀ کارکرد آن‌؛

• معرفى محققان و ادیبان و خدمتگزاران زبان و ادب ترکی  و حمایت از نشر آثار ایشان و کمک به تأمین وسایل فعالیت علمى و فرهنگى آنان و فراهم آوردن موجبات تقدیر از خدمات آن‌ها.

سامانه ۳۱۳۳ برای مشاوره در زمینه کرونا راه اندازی شد

رئیس دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی گفت: در استان سامانه ۳۱۳۳ برای مشاوره در خصوص ویروس کرونا به سه زبان ترکی، کردی و فارسی راه اندازی شده است.

جواد آقازاده رئیس دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی با بیان اینکه اطلاع رسانی و آگاهی به مردم و نیز پاسخگویی به سوالات مختلف در خصوص ویروس کرونا از مهمترین اهداف راه اندازی این سامانه تلفنی است اظهار کرد: این سامانه در کنار سامانه ۴۰۳۰ به سه زبان ترکی،کردی و فارسی به مردم خدمات مشاوره‌ای ارائه می‌دهد.

 آقازاده افزود: با راه اندازی این سامانه ضمن پاسخگویی به سوالات مردم در خصوص ویروس کرونا اگر مورد مشکوکی بود آن را به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی درمانی ارجاع داده می‌شود.

به یاد تاریخ نگار معاصر آذربایجان؛ مرحوم دکتر صمد سرداری نیا

تاریخ مشعشع آذربایجان مملو از انسانهایی است که وجودشان در حیات معنوی آذربایجان نقش عمده ای دارد و نبودشان خلائی عظیم در فرهنگ و هنرو ادبیا و تاریخ  ما. در این دنیای فانی انسانهایی هستند که مرگشان خانواده ای را در غم و اندوه فرو می برد و نبودش را تنها آن خانواده حس می کند. انسانهایی هستند که نبودش یک شهر را وادار به تاسف می کند و انسانهایی هستند که خلا وجودشان یک جامعه، ملت و فرهنگ و مدنیت را در اندوه فرو می برد و متاسف می گرداند. وفات نابهنگام استاد تاریخ آذربایجان مرحوم دکتر صمد سرداری نیا در ۲۲ فروردین ۱۳۸۷  در تبریز هم از اینگونه حوادث می باشد. اینجانب از سالیان درازی با ایشان افتخار آشنایی داشتم و همیشه چه در تبریز و چه در اورمیه وقتی تشریف می آوردند درباره کارهای اخیرمان صحبت می کردیم. شیرین سخنی و بذله گویی آن جناب جدای از احاطه ایشان به تاریخ آذربایجان کاراکتر همیشگیشان بود. آخرین بار وقتی کتاب تاریخ آذربایجان‌شان به دستم رسید به ایشان زنگ زده و تبریک گفته و صحبت کردیم و ایشان نیز طلب دانشجویان و مردم آذربایجان را مشوقشان در تالیف این کتاب ذکر کردند. تلاشهای بعدیم برای صحبت تلفنی با ایشان در روزهای بعدی به سبب بیماریشان ممکن نشد و متاسفانه ممکن هم نخواهد شد. دکترصمد سرداری نیا از نسل مکتب فرهنگی وارلیق به رهبری دکتر جواد هیئت بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نقش ارزنده ای در استقرار ترکی پژوهی و آذربایجانشناسی راستین در ایران ایفا نمود. نقشی که فرزندان این مکتب در این سی سال اخیر به خوبی وظیفه دشوارشان را انجام دادند. در طی این سی سال گذشته صفحات آخر مجله وزین وارلیق مزین به مقالات تاریخی دکتر سرداری نیا بود که با چیره دستی و مهارت نکات تاریک فرهنگ و تاریخ آذربایجان و ترکان را معرفی میکرد. مبارزه دائمی، علمی و صحیح با بازماندگان فرهنگی رژیم پهلوی که به بهانه واهی حفظ وحدت ملی سعی در امحا زبان و ادبیات ترکی را داشته و جهت حذف بزرگان تاریخ و ادبیات آذربایجان از صحنه با بیسوادی تمام انگ " پان"  به هر نویسنده تاریخ و ادبیات آذربایجانی میزدند، در صدر اولویتهای فرهنگی ایشان قرار داشت. وی بزرگان مشروطیت آذربایجان را به خوبی می شناخت و سعی در معرفی آنها می کرد. بازماندگان آنها و اسناد و مدارک و خاطراتشان را جستجو می کرد. یافته هایش در مورد بزرگان مشروطیت آذربایجان بسیار ذی قیمت بود. به معرفی مجله ارزشمند ملانصرالدین پرداخت و نسخه های منتشره آن در تبریز را معرفی کرد.  پیگیر آنچه که حق آذربایجان در علم و ادب بود ولی دیگران آنرا غصب می کردند بود. وی برخلاف تبلیغات ادعای پوچ رسانه های توهم مدار که بعضی ها را متولی شعر نو قلمداد می کردند، با مقاله ای چاپ در مورخه ۳۱ تیر ۱۳۵۷مجله تماشا شماره ۳۷۳ متعلق به رادیو وتلویزیون، آذربایجان را زادگاه شعر نو معرفی کرد و بر نقش میرزا سعید سلماسی و تقی رفعت و شمس کسمایی و دیگران در ایجاد شعر نو پافشاری کرد.  در تعقیب، پیگیری و دادن جوابیه های منطقی به نشریاتی که سعی در انکار فرهنگ و ادب ترکی آذربایجان را داشتند بسیار ارزشمند و شجاعانه می بود. وی به زادگاهش تبریز احترام و ارزش زیادی قائل بود و تمام سعیش معرفی اهمیت فرهنگی شهری بود که عصاره آذربایجان محسوب می شد. با حوصله زیادی آذربایجان را به همشهریانش معرفی میکرد و اهمیت این خاک پاک را با اسناد و مدارک گوشزد مینمود. اولینهای تبریز را در قالب یک کتاب قطوربه عنوان یک افتخاربرای هر آذربایجانی نوشت. تاریخ روزنامه های آذربایجان، تاریخ تئاتر آذربایجان، دارالفنون تبریز و دهها کتاب و مقاله ارزشمند مرحوم سرداری نیا نام وی را در صدر افتخارات این مرزو بوم قرار داد. آذربایجان را با اسناد انکار ناپذیر مهد جامعه مدنی معرفی کرد و در روزهایی که شعار جامعه مدنی بر زبانها بود بر نقش آذربایجان در ایجاد جامعه مدنی تاکید می کرد . وی بر آذربایجانی بودن قره باغ و ایروان با نوشتن کتابهایی صحه گذاشت و جنایات ارامنه داشناق در قتل عام مسلمانان آذربایجانی را در کتابی افشا نمود. سخت کوشی وی، احاطه اش به مشاهیر آذربایجان و اسناد و مدارک تاریخی آذربایجان مثال زدنی بود. نام ایشان به عنوان متخصص تاریخ آذربایجان نه تنها در داخل مرزهای ایران بلکه در مناطق همسایه جمهوری آذربایجان و ترکیه نیز با احترام یاد می گردید و کتب و مقالاتش سدر ممالک دور و نزدیک به زبانهای گوناگون چاپ می شد. اینجانب یک دوست و همکار گرامی را از دست داده ام. شخصی که تمام هم و غمش معرفی وطنش و هویتش بود و در این راه نیزنه تنها لحظه ای پشیمان نشد بلکه از ضیق وقت و راکد ماندن کارهایش همیشه متاسف بود. فقدانش چگونه پر خواهد شد دراندیشه ام. روحش شاد باد. 

دکتر توحید ملک زاده دیلمقانی

«شرح نهج‌البلاغه» به زبان ترکی در باکو منتشر شد

«شرح نهج‌البلاغه» اثر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از سوی دفتر نمایندگی ولی فقیه در جمهوری آذربایجان در ۱۵ جلد به زبان ترکی ترجمه، چاپ و تقدیم علاقه‌مندان، محققین، پژوهشگران، اساتید و دانشجویان رشته‌های الهیات شد.

این اثر با تایید کمیته دولتی در امور تشکل‌های دینی جمهوری آذربایجان توسط انتشارت زردابی جمهوری آذربایجان با ترجمه آقایان مقصود سایل، آقابالا مهدی اف، جوانشیر قلی اف، مایس آقاوئردی یف و یوسف باقراف در ۱۰۰۰ تیراژ چاپ و در اختیار علاقمندان و دوستداران قرار خواهد گرفت.

نهج‌البلاغه برگزیده‌ای از گفته‌ها و نوشته‌های ادبی امیرالمؤمنین (ع)، که سید رضی در اواخر قرن چهارم قمری آنها را جمع آوری کرده است. این کتاب توسط گروهی از علما به دلیل محتوی غنی و همچنین بلاغتش، به «اخ القرآن» برادر قرآن نامگذاری شده است. برخی از ادیبان عرب، فصاحت و بلاغت نهج‌البلاغه را ستوده‌اند. این کتاب در سه قسمت خطبه‌ها، نامه‌ها، کلمات قصار دسته بندی شده است. امام در بسیاری از خطبه‌ها، مردم را به انجام دستورات الهی و ترک محرمات دعوت کرده و در بخشی از نامه‌ها که خطاب به فرمانداران است، آنها را به رعایت حق مردم سفارش کرده است.

تشیع بر بال زبان ترکی آذربایجانی

دکتر سید جواد میری، هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در کانال تلگرامی خود نوشت: «اگر سوار قطار شوید و از مرز‌های شمالغرب ایران به سمت جمهوری آذربایجان و سپس به جمهوری گرجستان و سپس به جمهوری داغستان و سپس حرکت خود را به داخل روسیه ادامه دهید و از طریق کازان به سوی مسکو بروید و از آنجا پیش بروید تا شهر چیتا در سیبری ... در جای جای این خانه فرهنگی تشیع بر بال زبان ترکی آذربایجانی شما را همراهی می‌کند. در ایران کمتر از این منظر به "زبان ترکی و تشیع" پرداخته شده است. هنگامیکه از کانون فرهنگی تشیع سخن به میان میآید معمولاً چشم‌ها به سوی جهان عرب و شبه قاره و آفریقا دوخته می‌شود، ولی واقع امر این است که اوراسیا یکی از مهد‌های مهم تشیع است و کلید ورود به آن به صورت تاریخی زبان ترکی (و اکنون زبان روسی) است.»

عملیات خیبر، سوژه شاعر تُرک شد

مجموعه شعر «خیال قوشو» سروده ایمان قلی پور بازگشتی به اسفندماه سال ۱۳۶۲ است که با بیانی شاعرانه اتفاقات را شرح می‌دهد.

به گزارش آذربایجان پرس به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، مجموعه شعر«خیال قوشو» سروده‌ ایمان قلی پور بازگشتی‌  به اسفندماه سال ۱۳۶۲ است.

بیانی شاعرانه از رزمندگان به‌ویژه رزمندگان لشگر ۳۱ عاشورا در عملیات خیبر، گفته‌ها و ناگفته‌های مردان خفته در خاک مجنون و طلائیه در این کتاب دیده می‌شود. این منظومه، ضمن روایت این نبرد عظیم و پر رمز و راز، حس و حال منتظران پشت میدان نبرد را هم به تصویر  می‌ کشد و به همت مرکزآفرینش‌های ادبی حوزه هنری  تولید و سال ۱۳۹۸  در ۱۸۰ صفحه  با شمارگان ۱۲۵۰ در  انتشارات سوره مهر منتشر شد.

کتاب «خیال قوشو»، نقل شاعرانه اتفاقات واقعی عملیات خیبر و نقش لشگر ۳۱ عاشورا و رزمندگان آن است. رزمندگان این عملیات  عمدتا تُرک بودند. قلی پور در این مجموعه  به خاطرات رزمندگان عملیات  و احساسات نهفته در این خاطرات ماهیتی شاعرانه داده است. او رویداد‌ها و زمان و مکان عملیات را بر اساس واقعیت نقل می‌کند. درواقع شاعردر این مجموعه ضمن نقل اتفاقات و احساسات واقعی رزمندگان، با اتکا به خیالپردازی‌های خیالی خود، ظرفیت‌های شعری این اتفاقات را کشف کرده و بدین ترتیب ادای دینی شاعرانه به شهدا و رزمندگان  شرکت کننده دراین عملیات کرده است. شاعر از این طریق به درونیات و احساساتی که زمان اجازه بروز به آن‌ها را نداده پرداخته است.

پرداختن به ماجرای شهیدمفقود الاثرحسن جنگ جو نیز به نوعی پایان بندی این کتاب شده است. اینکه شهید جنگ جو درعملیات خیبرمفقود شده بود و مادرش سال‌ها به انتظاربازگشت این شهید مفقود الاثر نشست تا اینکه در تابستان سال ۱۳۹۶، که مادر دربیمارستان بستری بود، پیکرشهید «حسن جنگجو» پیدا و به تبریز آورده شد، اما مادرش همان روز روی تخت بیمارستان فوت کرد و پیکرشهیدجنگجو ومادرش درکنارهم دفن شدند.

شعری ازاین کتاب :

گیریش
گؤزوم گزیر، روحوم اَسیر،
سسلهییرم: هایانداسان؟
شاخمیرسان؟ شاخیب منه باخمیرسان؟!
عمر بوزو اَریییب، یئره باتیب،
باتی گؤزومده یاتیب!
یئنهده گَل، گَل، آی حیاتیمین یازی!
قوی اوزولوب ایتسین یئرین پاییزی!
آی منیم گونشیم، چیخ، >دجله<نین گونش چیخان یئریندن!
سؤیله سئوگیلی گونلری!
اود آلوو ایچینده شنلیک ائدن گونلری!...
آی بوندان سونرا دونیایا اوز قویانلار،
قیزلار، اوغلانلار!
دونیادا اَن کؤتو اولای ساواش دیر!

شعر دیگری از این کتاب 

نئچه ایل دیر، خیال اَلیمدن اوچور
«مجنون» و گؤرمه یه، «مجنون» ا کؤچور.

نئچه ایل دیر خیال منی داغلاییر
«شحیطاط» دا دوروب گولور، آغلاییر.

«طلائیه» جاداسیندا سسله ییر
«امام حسین» گردانینی بسله ییر.

سؤزوم یوخدور، اونا نه سؤز سؤیله‏ییم؟
کؤپرو اوسته یاتیم یا دا کویله‏ییم.

«طلائیه» منی قوناق ائیله سین
زمان مسافرین ایناق ائیله سین.

سونرا یئتیر «مجنون» ون آداسینا
قربان اولوم آدینا، قاداسینا.

ایسته ییرم او توپراغی یوخلایام
اوزونه اوز قویام، بیرآز یوخلایام

 

تورکونو یازمازلار کی، دانیشارلار!

۱۳۷۹جو ایلده بیر سیرا اؤیرنجی یولداش‌لارلا بیرلیکده تبریز بیلیم‌یوردوندا تورکجه دیل کیلاسی قورماق قرارینا گلدیک. آنجاق، بو ایشه گؤره، تبریز بیلیم یوردونون فرهنگی ایش‌لر یاردیمچیلیغیندان مجوز آلمالیییدیق. بونا گؤره ده ایسته‌یییمیزی بیر کاغیذا یازیب، وورغولادیغیم قوروما باش ووردوق. اورادا بیر منشی خانیم وار ایدی. بیزی گؤرجک اورا باش ووردوغوموزون ندنینی سوروشدو. آنا دیلیمیزی اؤیرنمک اوچون تورکجه دیل کیلاسی قورماق ایسته‌دیییمیزی دیله گتیردیییمیزده، چاشباش قالیبان سوروشدو:

 

- "یانی نهههه؟! آنا دیلیمیزی باشاریروخ داااا"

اونون سؤزونه یانیت اولاراق دئدیم: "یوخ، بیز باشارمیریق، سیز باشاریرسینیزسا بیر صفحه تورکو یازی یازین بیزه؟!"

چاشباش قالمیش خانیم منیم بو سؤزومو ائشیتدییینده مات-مات بیزه باخاراق "آخی تورکونو یازمازلار کی، دانیشارلار دا"! دئیه یانیت وئردی. منسه "دئییرسینیز من ایکی صفحه یازیم" دئیه‌رک "دیل باجاریق‌لارینین بیری دانیشماقدیرسا باشقاسی ایسه یازماقدیر" سؤزونو آنلاتماغا چالیشدیم...

 

ی س: ایندی آز-قالا ییرمی ایل بو اولایدان کئچیر. بو ییرمی ایلده هئچ نه قازانماساق دا، اَن آزی چوخلارینی باشا سالمیشیق کی تورکجه‌نی یالنیز دانیشمازلار، بلکه یازارلار دا... بونو بوگون دیلیمیزین دوشمن‌لری ده بئله بیلیرلر.

 

محمد رحمانی فر

فیلم| اجرای آواز اسماعیل مهدوی به زبان ترکی/ میوه فروش خواننده اردبیلی

آواز اسماعیل مهدوی خواننده اردبیلی میوه فروش داوران را با صدای بی نظیرش مسحور کرد.

 

آواز اسماعیل مهدوی میوه فروش اردبیلی با صدای بی نظیر داوران را یاد موذن زاده انداخت. عجیب آنکه او در سن 57 ساله تنها 8 ساله که به صورت اتفاقی آواز می خواند و آن هم با این صدای عجیب.

 

داوران به این اجرای او 4 ضربدر سفید دادند و او را به فینال فرستادند. آریا عظیمی نژاد اسماعیل مهدوی را یک استعداد خالص و ناب دانست که دیر کشف شده است.

 

امین حیایی نیز گفت که وسعت صدای آقای مهدوی بی نظیر است و بسیار نزدیک به مرحوم موذن زاده و مداحات ترک اجرا کرد. قابل ذکر است که عمو اسماعیل قطعه ای از مرحوم موذن زاده را نیز اجرا کرد.

 

واژگان فرهنگی و هنری در زبان ترکی

واژگان فرهنگی و هنری در زبان ترکی به شرح زیر میباشد:

 

آگهی بازرگانی– یایلام.

آگهی نامه– یایلان.

آماتور– قیزیقلی.

آمفی تئاتر­- قیییلقا.

آهنگ– آخین. بسته. باغدا. چینلاشیق. اویوم. تارتیم. چالغو. چالغی. هاوا. ییر. قورلاس.

آهنگساز – باغدار. بسته کار. بسته چی.

آهنگسازی– بسته کارلیق. باغدارلیق. بسته له‎مه. بسته چیلیک.

ادبی– گؤرکول. یازینسال. گؤگجه.

ادبیات– یازین. گؤگجه یازیلار. گؤگجه لر.

ادبیات چوپانی– چوْبان یازیسی. قاپیت یازیسی.

ادبیات شفاهی – آغیز ادبیاتی. آغیز یازینی. قارا یازی.

ادیب – گؤرکولچو.

از فرهنگ خود بیگانه– مانقورد.

اقتباس – آغداری. آلینیم.

اقتباس کردن– آغدارماق. آلماق.

انتشارات– یاییمتای. یاییملیق.

انجمن ادبی– گؤرگوسل درنگی.

انجمن– درنک. سالیا.

برنامه رادیویی و تلویزیونی– وئریلیش.

پرده تئاتر– چیمیلداق.

تئاتر – یانسیماج. گؤرموک.

تذکره– باش بیلیت.

تربیع– دؤردله مه.

ترجمه– چئویرمه.

ترجمه کردن– چئویرمک. آغدارماق.

تردید– دوراقسادیش.

تصریع– دوزه له مه.

تغلیب– اوستونله مه.

تلویزیون – گؤزگون. باخیشقا.

تلویزیونی– گؤزگونلوک.

تمدن– بایلام.

تهیه کننده– دوزلدیجی.

چاپ – باسما. باسقی. باسیم. چاپ.

چاپ افست – دوز باسقی.

چاپ سنگی– داش باسما.

چاپ شدن– باسیلماق.

چاپ شده– باسیلمیش.

چاپ کردن– باسماق.

چاپخانه – باسما خانا. باسمالیق.

چاپخانه چی– باسماچی. باسینچی.

چاپگر – باسماج.

حشو– یاماق.

خطابه– سؤیلو. آیتاشی. آیتاییش.

خطیب – سویلامیش.

داستان – اؤتوک. ائرته گی. ناغیل. اؤتکونج. اؤیکو. سؤیلنجه. بوْی.

داستان پرداختن – بوْی بوْیلاماق.

داستان پرداز – داستانچی. بویچو.

داستان تعریف کردن – اؤتکونمک.

داستان سرا– بوْی بوْیلایان.

داستان سرایی– بوْیلاما.

داستان سرایی کردن– بوْیلاماق.

داستان طولانی– ایلان حکایه سی. ایلان بوْی.

داستان کوتاه – بوْیجوق.

داستانی– اؤیکوسل.

دوربین عکاسی– آلیجی.

دوربین فیلمبرداری– چکه لیج.

رادیو – سسگین. آلقیج.

رُباعی– دؤردلوک. مانی. قوْشاجا.

رقص – اوْینادیش. بییی. تالبی. اوْیناما. اوْیناییش. تپسو. اوْیون.

رقصیدن – بییله‎مک. بیییمک. اوْیناماق.

رمان– اؤیکو.

رمانتیست– باش قورومچو.

رمانتیک– قیلدا. باش قوروم.

رمانس– گؤزللمه.

روزنامه – قزئت. گونجه. گونده لیک. ساوی. چاوی.

روزنامه نگار – قزئتچی. گونجه چی.

روزنامه نگاری– قزئتچیلیک. گونجه چیلیک.

روشنفکر– ایشیقلی. آغ یاخا. اردملی.

سانسور– الشدیری. قورجاق.

سانسورچی– الشدیریجی. قورجاتان.

سینما – گؤرونتولوک. باخلوْو.

شاعر – چوچو. سؤیچو. قوْشان. قوْشوقچو. قوْشار. اولگرچی. چاغماچی.

شاعر ساده– قالدیریم قوْشوجوسو.

شاعر مردمی– ائل آخینی. ال اوزانی.

شاعرانه – قوْشارجا. قوْشاریمتیل. قوْشارسی.

شاهکار – آنداشیت. آنیتلیق.

شعر – سؤی. قوْشاق. سؤیله‎مه. قوْشقو. قوْشوق. چاغما.

شعر بداهه– دونبول چالانغاج.

شعر حماسی– قوْچاق.

شعر ستایشی– اؤگونوش.

شعرسرایی– سوْیلاما.

شعر سرودن – وارساقلاماق. ییر قوشماق. سوْیلاماق. قوْشماق.

شعر مردمی– ائل قوْشو.

شعر معاصر – دیزه لک.

شعر واژه – سیجیر.

صحّاف– قابیقچی. قیریجی. قاپاق بیچن. قاپچی.

صحّافی– قابیقلاما. قابیقچیلیق.

صحّافی شدن– قابیقلانماق.

صحّافی کردن– قابیقلاماق.

ضرب المثل – سؤیله ییش.

غَزَل– گؤزل. گؤزلـله‎مه.

غزل سرا– گؤزلچی.

غزل سرایی– گؤزلـله مه.

غزل سرایی کردن– گؤزلـله مک.

فرهنگ – اویغارلیق. کولتور. یوْردام. یوْلون. اردم. ایچه لیک.

فرهنگستان– یوْرداملیق. یوْرومتای.

فرهنگسرا– یوْلونتای.

فرهنگ لغت– سؤزلوک.

فرهنگ و تمدن– یوْردام اردم.

فرهنگی– اویغار . یوْرداملی.

فرهیخته– اویغارلی. اویغار.

فیلم– چکیم.

فیلمبردار– چکیمچی. چکه لیجی.

فیلمبرداری– چکمه. چکیمچیلیک.

فیلمبرداری شدن– چکیلمک. چئورینمک.

فیلمنامه– اوْینانجا.

فیلمنامه نویس– اوْینانجاچی.

قصه– اؤتوک. یوماق. ناغیل. اؤیکو.

قصه گفتن– اؤتکونمک. یوماقلاماق.

قصه گو– ائرتکیجی. اؤتوکچو. ناغیلچی. یوماقچی.

قصه‎های سرگرم کننده برای وقت گذرانی– قورت ناغیلی.

قصیده – سیجیرله مه. قوْشما.

قصیده سرا– قوْشماچی.

قطعه ادبی– داملا یازی.

کارگردان – دوزنچی. یؤنتمن. آلانباشی.

کارگردان نمایش– قورولوشچو. قوْرقانچی.

کارگردانی– یؤنتمه لیک. آلانباشیلیق.

کتاب – باستاق. قاتلاق.

کتاب درسی– درسلیک.

کتاب درسی مکتبخانه– چرکه.

کتابخانه – باستاقلیق. قیمتارا.

کتابخوان – باستاقچی.

کتابدار – باستاقلی.

کتابداری– باستاقچیلیق.

کتابفروش– باستاقچی.

کتابفروشی– باستاقچیلیق.

کمدین– قیزیقچی.

گالری– سرگی.

لف و نشر – سپمه دؤشورمه.

مترجم– چئویرن. آغداران.

مجسمه– آنیتداش. یوْنتو. قورچاق. یوْنماداش. یامقا.

مجلّه – درگی.

مخمّس– بئشلیک.

مستزاد– آرتیرما.

مسمّط– دوزمه.

مشاعره– قوشاقلاشما. باغلاشما.

مطبوعات– باسیملار. یاییملار.

ملمّع– ایکی دیللی.

منتقد– قینار. قینامسیق.

منتشر شدن– یاییلماق.

منتشر کردن– یایماق.

منظومه– قوشاقچا.

ناشر– یاییمچی.

نشیده– اوخونجالیق (شعر دلنشین).

نقاش– بنیزچی. سیرچی.

نقاشی– بنیزچیلیک.

نقرات– قایتالام.

نمایش – گؤستریش. گؤستریم. گؤرک. گؤرونتو. یاییم.

نمایش کمدی یک نفره – سؤیلنگه.

نمایشگاه – سرگی.

نمایشنامه – گؤستریم.

نمایشنامه نویس – گؤستریم یازان. گؤستریمچی.

نورپرداز– ایشیقچی. چکمه چی.

نورپردازی– ایشیقچیلیق. ایشیقلیق.

نویسندگی– یازیچیلیق.

نویسنده– یازیچی.

هجو – سیخاق.

هنر – اوزلوق. ایکا. اوْلجوم. اؤنر. اودون.

هنرپیشه– اوْینامان. اوْینایان. اؤنرلی.

هنرشناس– اؤنرچی. اؤنر تانیش.

هنرمند – اوزمانج. اوزلو. اؤنرلی. اؤنرمن. یارادان.

هنرمند تئاتر – یانسیدار.

هنرمند نقش اول – باش اوْیونچو.

هنرمندانه – اوزلوجا. اؤنرلیجه.

هنرمندی– اوزمانلیق. اؤنرلیک. اؤنرمنلیک.

هنرور– باجاریلی.

هنرهای زیبا – اینجه صنعت. بدیعی صنعت.

هنری– اوزلوقسال. بدیعی. گؤرکن. اؤنه ریش. یارادیق. یاسنی.

 

پرویز زارع شاهمرسی

 

انتشار رمان «آلچا گؤزۆندن گلسین» به زبان ترکی + دانلود

رمان جدید «آلچا گؤزۆندن گلسین» به زبان ترکی در ۱۷۸ صفحه توسط آقای حافظ خیاوی به صورت الکترونیکی منتشر شد.

نشریه ایشیق در خصوص آقای حافظ خیاوی نویسنده این رمان از قول دیگر نویسندگان و ادیبان ترکی نویس ایران مطالبی را ذکر کرده که آن را در ادامه تقدیم مخاطبان عزیز وبلاگ آذربایجان‌پرس می نماییم.

مخاطبان و علاقه‌مندان زبان ترکی در ایران عزیز، به منظور حمایت از نویسنده و زبان ترکی، در صورت امکان می توانند مبلغ ۱۵ هزار تومان را به حساب آقای حافظ خیاوی به شماره حساب زیر واریز نمایند:
۱۵۳۱ ۹۲۳۴ ۱۰۱۱ ۵۸۹۲
بانک سپه

 

دانلود
عنوان: آلما گوزوندن گلسین 
حجم: 1.13 مگابایت
 

 

دوقتور سلیم زحمت‌دوست

«حافظ مانده آذر» معروف به «حافظ خیاوی»
در شهر ما یعنی مشکین شهر، متولدین سالهای 1350 تا 1355 انگار یک نسل جداگانه‌ای هستند، یک تعداد و گروهی که در ادبیات و هنر واقعا حرفی برای گفتن دارند، اگر بخواهیم نام ببریم شاید خیلی‌ها از قلم بیافتند اما میتوان گفت نسلی که با «توکل کیان خیاو» شروع شده با «حافظ» و «کامیل قهرمان اوغلی» و «نصرالله کیشی‌زاده» و «منصور مظلومی» و «اسد یعقوبی» و «احمد رستم اوغلی»، «غفور امامی‌زاده» و «عمار احمدی» و خیلی های دیگر ادامه پیدا میکنند که اگر همه‌اینها را بچه‌های دنیز ( کتابفروشی جلیل مقدسی) یا بچه‌های وراوی ( هفته نامه وراوی) بنامیم، خیلی بیراه نخواهد بود، یعنی پاتوق اصلی‌اینها کتابفروشی دنیز است و اکثر‌این دوستان با انتشار هفته نامه وراوی، جرات یافته و قلم به دست گرفته اند.
در میان‌این بچه‌ها «حافظ خیاوی» شخصیت ویژه‌ای است، اول از‌این جهت که وقتی همه شعر مینوشتند او نثر نوشت و دیگر‌اینکه نثرش اندیشمندانه است در هر جمله و هر پاراگراف نوشته‌هایش حرفی برای گفتن دارد.
حافظ خیلی جوان بود که در دومین یا سومین شماره وراوی مطلبی نوشت با عنوان ( مرگ و مرگ اندیشی) – تقریبا در‌این مضمون- و با همان یک مقاله نشان داد که حرفی برای گفتن دارد و زمانیکه اولین اثرش با عنوان «مردی که گورش گم شد»، جایزه «فستیوال روزی روزگاری» را کسب کرد، برای خودش در ادبیات‌ایران جای مخصوصی حاصل نمود که نامش از مرزهای کشور گذشت و آثارش به زبانهای انگلیسی و فرانسه ترجمه شد.
حافظ در نوشتن داستانهای بومی خود هیچ تکلف و تصنعی ندارد، خیلی ساده و بی غل و غش و بی ریا می نویسد، ماجرای بسیار ساده‌ای را که اغلب اتفاق افتاده به زبان زیبای داستان روایت میکند اما در عین سادگی متن، بسیار وقت میگذارد، خودش میگوید که جمله‌ها را چندین بار و چندین بار عوض میکنم و تا وقتیکه جمله دلخواهم را نیافته‌ام آرامش ندارم.
طبیعت و سرشت حافظ برای داستان نویسی خیلی مناسب است، به هر ماجرای ساده‌ای با دقت تمام گوش میکند و میتواند از هر ماجرای ساده‌ای داستان بسازد، مخصوصا ماجراهای روزمره‌ای که در محیط مشکین شهر رخ میدهد.
خودش میگوید که محیط و اتمسفر مشکین شهر شبیه آمریکای لاتین است و جان میدهد برای نوشتن داستانهایی در شیوه رئالیسم جادویی.
با‌ اینکه بسیار آرام است و کمتر در جمع حاضر میشود، اما بسیار تیزهوش و کنجکاو است، هر فردی از ساکنان ‌این شهر در نظر حافظ یک کاراکتر کامل برای نوشتن داستان است. اغلب شخصیتهای داستانهایش افراد عادی کوچه و خیابان است، همسایه‌ها، اعضای فامیل، حتی برادر و خواهرهایش برای او شخصیت داستانی هستند.
من فکر میکنم حافظ بیشتر از آنچه در عالم واقعیت زندگی کند در داستانهایش زندگی میکند، وقتی راه میرود، غذا میخورد، استراحت میکند، میخوابد، بیدار میشود، در عالم داستانهایش سیر میکند، زندگی حافظ داستانهایش است و اطرافیان او شخصیتهای داستانی او هستند.
خلاصه ‌اینکه حافظ نابغه‌ای است در عالم داستان نویسی و مطمئنا در‌ آینده آثار بزرگتری از حافظ خواهیم دید.
چند وقتی است که در انجمن شعر و ادب مشکین شهر کارگاه داستان نویسی برگزار میکند، که در حقیقت ‌این کارگاهها نیز داستانهای بسیار جذاب و خواندنی هستند، افسوس می‌خورم که چرا از آغاز شروع ‌این کارگاهها، نتوانستیم جلسات را فیلمبرداری کرده در اختیار علاقمندان قرار دهیم، که واقعا هر لحظه ‌این کارگاههای آموزشی ارزش بسیار زیادی دارند.

 

ادامه نوشته را در اینجا بخوانید.

 

به یاد سیدهادی خسروشاهی؛ زبان ترکی و آیت الله خوئی و شریعتمداری

آقای سید هادی خسروشاهی یکی از کسانی است که اگر تاریخ سیاسی ایران را مرور کنیم، تقریباً از ۶۰ سال پیش تاکنون همواره در حوزه ی سیاست و فرهنگ نام آور بوده است. هنوز هم خوشبختانه خیلی سرحال است و از طنز هم بی نصیب نیست. آن وقت ها گاهی در گل آقا هم به نام مستعار می نوشت. چندی پیش در جلسه ای که گعده شده بود از علاقه مندی آذربایجانی ها به زبان مادری شان حرف می زد.

خودش اهل خسرو شاه است و ترک. می گفت با هیأتی رفته بودیم عراق. به دیدن مرحوم آیت الله خوئی هم رفتیم. بعد از این که حرف ها زده شد و خواستیم بلند شویم، آیت الله خوئی من را صدا زد و با همان لهجه ی ترکی گفت آقای خسروشاهی تو بمان. ماندم. حضرت آیت الله شروع کرد به ترکی حرف زدن. حرف مهمی نداشت ولی گفته بود در این نجف به ما سخت می گذرد از بس نمی توانیم با کسی ترکی حرف بزنیم.

آقای خسروشاهی ادامه می داد که یک بار هم خدمت مرحوم آیت الله شریعتمداری بوده است. دو نفری داشتند فارسی حرف می زدند. آیت الله شریعتمداری نگاهی به اطراف کرده بود و دیده بود کسی نیست، گفته بود آقای خسروشاهی ترکی حرف بزن که من بهتر بفهمم.

این اهتمام آذربایجانی‌ها به ترکی حرف زدن و تعصبی که در دفاع از هویت زبانی خود دارند خیلی قابل احترام است. باید دولت، به خصوص مسئولان فرهنگی به این هویت های زبانی و قومی در چارچوب ایران واحد و سرافراز توجه ویژه کنند.

* این مطلب را ۱۲ سال پیش در وبلاگم نوشته‌ام.(سید محمد علی ابطحی)

جناب استاد سیدهادی خسروشاهی پنج شنبه ۸ اسفند به دلیل بیماری کرونا درگذشت. از آنجا که به دلیل شرایط خاص اجتماعی، فعلا مراسمی برای این مرد بزرگ برگزار نمی شود، خبرآنلاین سنت «پاسداشت مکتوب نخبگان» را برای این عالم فرزانه منتشر می کند.

تُرکی زبانی بسیار غنی است

تُرک‌شناس گرجستانی با بیان اینکه از سال ۱۹۵۶ در حال مطالعه و‌ تحقیق در خصوص زبان و تاریخ تُرک است افزود: زبان تُرکی به خاطر غنی بودنش مرا علاقه‌مند کرد.

تسیسانا آبولادزه، بانوی ۸۶ ساله تُرک‌شناس گرجستانی زندگی آکادمیک خود را صرف مطالعه و تحقیق در خصوص زبان و تاریخ تُرک کرده است و در موسسه نسخ خطی گرجستان مشغول فعالیت و تحقیق است.

آبولادزه در گفتگو‌ با خبرنگاران ضمن بیان علاقه‌مندی خود در زمینه مطالعات تاریخ عثمانی افزود: در گرجستان نزدیک به ۴۰۰ نسخه خطی مربوط به آثار ادبی به زبان‌های تُرکی عثمانی، تُرکی آذربایجانی، تُرکی ترکمنی و تُرکی ازبکی وجود دارد.

این بانوی تُرک‌شناس ضمن بیان مطالعه و تحقیق در خصوص نسخه‌های خطی با قدمت‌های مختلف افزود: "دانشجویانم مرتب به ترکیه سفر می‌کنند. من هم گاهی به عنوان توریست و گاهی جهت شرکت در محافل علمی به این کشور سفر می‌کنم. تنها آرزویم، دسترسی و مطالعه در کتابخانه‌ها و آرشیوهای ترکیه در این کشور است. این برای من خیلی خوب خواهد بود اما به گمانم برای این کار دیگر پیر شده‌ام".

خانم آبولادزه تصریح کرد بنا به دعوت شاعر و محقق برجسته تاریخ و‌ ادبیات ترک، آقای اورهان شاایک گوکیای به مدت زیادی در استانبول اقامت کرده و از ایشان تاثیرات زیادی گرفته است.

آبولادزه با بیان اینکه نسل جدید تورکولوژیست‌ها این فرصت را خواهند داشت که در محیط‌ها و مکان‌های بهتری کار کنند، گفت: " هم اکنون دانشجویانم بهتر از من تُرکی صحبت می‌کنند اما آن‌ها تُرکی عثمانی را بهتر از من نمی‌دانند. امیدوارم آن‌ها نیز بهتر از من آن را یاد گرفته و صحبت کنند. سعی میکنم دانشجویانم را به بهترین نحو ممکن تعلیم دهم. یک دانشجو دارم که از او بسیار راضی‌ام. مطمئن هستم که در آینده یک تُرک‌شناس بسیار بزرگ خواهد شد. در شهرهای قونیه، ارزروم و دیگر مناطق ترکیه دانشجویانی دارم که آن‌ها نیز مشغول مطالعه و تحقیق‌اند. ترکیه و مردم تُرک را خیلی دوست دارم. تُرکی زبانی بسیار غنی است، به همین جهت است که مرا به سوی خود جذب و علاقه‌مند کرده است. زبانِ بسیار آهنگین و صداداری است. این خصوصیت را در زبان عربی و دیگر زبان‌ها نمی‌بینم".

تکلم ۵۰ میلیون نفر به زبان تُرکی ازبکستانی در جهان

رئیس جمهور ازبکستان گفت: زبان ازبکستانی یکی از بزرگ ترین زبان‌های جهان است و به این زبان تقریباً ۵۰ میلیون نفر تکلم می‌کنند.

«شوکت میرضیایف» رئیس جمهور ازبکستان در مراسم سی‌امین سالگرد اعطای جایگاه دولتی به زبان ترکی ازبکی گفت: زبان ازبکی برای مردم ما مظهر خودآگاهی ملی و استقلال دولتی و دارای ارزش معنوی است.

رئیس جمهور ازبکستان اظهار داشت: کسی که می‌خواهد تمام زیبایی، جذابیت و غنایی زبان ما را احساس کند باید لالایی مادران ما، داستان‌های باستانی و آهنگ‌های محلی ما را گوش کند.  

وی خاطرنشان کرد: زبان ازبکی یکی از بزرگ ترین زبان‌های جهان است و به این زبان تقریبا ۵۰ میلیون نفر تکلم می‌کنند.

رئیس جمهور ازبکستان گفت: در دوران ساختار توتالیتاریستی تلاش‌هایی برای از بین بردن زبان ترکی ازبکی صورت گرفت اما مردم ما توانستند زبان مادری خود را و غرور ملی خود را حفظ کنند.

وی افزود: در نتیجه تلاش‌های فداکارانه روشنفکران میهن پرست، شخصیت‌های دلبسته به سرنوشت زبان ازبکی در تاریخ ۲۱ اکتبر سال ۱۹۸۹ میلادی قانون اعطای مقام دولتی به زبان ترکی ازبکی به تصویب رسید.  

شوکت میرضیایف ادامه داد: پس از ۳۰ سال از این روز تاریخی یک گام دیگر برداشته شد و امروز رئیس جمهور قانون «افزایش نقش و اعتبار زبان ترکی ازبکی به عنوان زبان دولتی» را امضا کرد که بر اساس آن ۲۱ اکتبر در کشور ما به عنوان جشن زبان ازبکی اعلام شد.  

رئیس جمهور ازبکستان همچنین در سخنرانی خود بر ضرورت افزایش بیش از پیش اعتبار زبان ترکی ازبکی به عنوان زبان دولتی در زندگی دولتی و روزمره تاکید کرد.      

شوکت میرضیایف در پایان سخنرانی خود تاکید کرد: ما رابطه خود را به زبان دولتی باید به عنوان رابطه با استقلال، وفاداری و احترام به آن را به عنوان وفاداری و احترام به میهن تلقی می‌کنیم و باید این کار نیک را از خود و خانوده خود آغاز کند.

در این مراسم نمایندگان و سناتورها، اعضای دولت، شخصیت‌های دولتی و اجتماعی، نمایندگان دیپلماتیک، دانشمندان زبان شناس، اساتید و جوانان شرکت کردند.

 

جواد عزتی در «آتابای» برای اولین بار، ترکی حرف می‌زند

جواد عزتی برای اولین بار در فیلم سینمایی «آتابای» به کارگردانی نیکی کریمی به زبان ترکی ایفای نقش کرده است.

بخش‌هایی از فیلم سینمایی «آتابای» به کارگردانی نیکی کریمی، به زبان ترکی است و «جواد عزتی» در تجربه‌ای متفاوت و سخت، برای اولین بار در این فیلم به زبان ترکی ایفای نقش کرده است.

«هادی حجازی‌فر»، «جواد عزتی»، «سحر دولتشاهی»، «دانیال نوروش»، «یوسفعلی دریادل» و «مه‌لقا می‌نوش» بازیگران اصلی «آتابای» جدیدترین ساخته نیکی کریمی هستند.

 

فیلمبرداری پنجمین فیلم نیکی کریمی، تابستان امسال در شهر خوی، یکی از تاریخی‌ترین شهر‌های آذربایجان غربی به پایان رسید.

آتابای، که فیلمنامه آن به قلم هادی حجازی‌فر و براساس طرحی از نیکی کریمی نوشته شده، این روز‌ها با سپری کردن مراحل فنی، برای نمایش در سی و هشتمین «جشنواره فیلم فجر» آماده می‌شود.

خطیبی: در دربی تُرکی صحبت کنیم

 

سرمربی تیم ماشین‌سازی در نشست خبری قبل از بازی دربی بین تیم ماشین‌سازی و تیراختور از خبرنگاران خواست در نشست‌های خبری به زبان تورکی صحبت کنند.

 

در کنفرانس خبری قبل از بازی، رسول خطیبی، سرمربی تبم ماشین‌سازی خطاب به خبرنگاران از آنان خواست تا در مسابقات دربی بین تیم‌های آذربایجان، نشست‌های خبری به زبان تورکی برگزار شود.

خطیبی در قسمت دیگری از سخنان خود در خصوص آرزوی خود گفت: امیدوارم تمام تیم های تبریزی موفق باشند. من تبریزی و آذربایجانی هستم و در خونم غیرت و تعصب هست. من به تمام آرزوهایم رسیدم و قبلا هم گفتم که یک آرزو دارم: قهرمانی یکی از تیم های آذربایجان در لیگ برتر و لیگ قهرمانان آسیا. امیدوارم این اتفاق بیفتد و من هم به آرزویم برسم.

کتاب ترکی خراسان و قواعد آن منتشر شد

نام کتاب : ترکی خراسان و قواعد آن

نویسنده : اسماعیل سالاریان
ناشر : اختر -تبریز
سال نشر : 1398 
مشخصات : ۲۹۰ صفحه وزیری شومیز
قیمت 50000 تومان

این کتاب دستور زبان ترکی در ایران با تاکید بر گویش ترکی خراسان بزرگ، از جمله کتاب هایی است که در راستای یادگیری، بروز و آشنا کردن ترکان و علاقمندان به زبان ترکی و دستور آن است.
در بخش های ابتدایی کتاب، به معرفی موجز تاریخچه زبان ترکی، پیشینه ترکان خراسان همراه با تقسیم بندی ساختاری زبان های ترکی، قواعد نگارش زبان ترکی و قوانین آوایی و فرآیندهای تغییر و ناهمگونی در کلمات ترکی مورد بررسی قرار گرفته است. 
در بخش های میانی کتاب، ترکی خراسانی و لهجه‌های آن، و اینکه از دیدگاه علم زبان شناسی، ترکی بالاخص گویش خراسانی جزو کدام گروه از زبانهاست و این گروه از زبان ها چه ویژگی‌های کلی دارند، با تاکید بر روی ماهیّت خود زبان ترکی در ایران و با تمرکز پدیدۀ زبان ترکی خراسان را به عنوان بخشی از هستی ترکان خراسان، آن گونه که هست با روش‌های علمی زبان شناسی، طرح، توصیف، تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
بخش های انتهایی کتاب، دستور و گرامر زبان ترکی را بنا به جهت گستردگی و پیچیدگیِ موضوع مورد مطالعۀ آن، آنرا، به بخش ها جداگانه ای به همراه معنا شناسی عناصر زبانی در ساخت‌های دستوری جمله‌های زبان ترکی رده بندی آن‌ها بر حسب مقولات دستوری که شامل (فعل، زمان؛ اسم، قید، صفت، ضمیر، ادات و رقم و ...) تنظیم شده است.
در بخش نحو، به ساخت جملات و الگوها و قواعد توالی و ترکیب واژه ها در ساختار جمله ها چنان پرداخته شده است تا برای همگان قابل فهم و مفید باشد.
جهت خرید پستی این کتاب و دیگر کتاب های ترکی خراسان علاوه بر ادمین های تلگرام و اینستاگرام به شماره ۰۹۱۵۹۷۶۶۰۶۶ پیامک بزنید تا کتاب ها بوسیله پست ارسال شوند.

ایرانی‌ها زبان ترکی را از سریال‌های ترکیه می‌آموزند

خانواده‌های ایرانی که علاقه زیادی به سریال‌های ترکیه دارند زبان ترکی را با تماشای آن می‌آموزند.

خانواده‌های ایرانی که علاقه زیادی به سریال های ترکیه از جمله پایتخت عبدالحمید، وصلت، پرنده سحرخیز، عشق اجاره‌ای، عشق تجملاتی دارند؛ زبان ترکی را با تماشای این سریال‌ها می‌آموزند.

 

مریم محمدی، ساکن مرکز شهر تهران به خبرنگار آناتولی گفت: علاقه زیادی به سریال‌های ترکیه‌ای دارم و برای یادگیری و تقویت زبان ترکی سریال‌های ترکیه تماشا می‌کنم، ترکیه و ایران به لحاظ فرهنگی به یکدیگر خیلی نزدیک هستند.

وی افزود: سریال‌های پایتخت عبدالحمید و وصلت که از شبکه تی آر تی پخش می‌شود از سریال‌های محبوب و مورد علاقه من است. سریال قیام ارطغرل را نیز خیلی دوست داشتم.

مریم در ادامه گفت: به علت علاقه زیادی که به سریال‌های ترکیه داشتم اسم دخترم را پارلا گذاشتم. برای اینکه دخترم هم ترکی یاد بگیرد. شبکه تی آرتی کودک تماشا می‌کنیم. می خواهم پسرم تحصیلات دانشگاهی خود را در ترکیه ادامه دهد.

آمنه رفعتی که خانه دار و مادر دو فرزند است در این مورد گفت: وقتی به ترکیه می‌رویم احساس غریبی نمی‌کنیم، مردم هم بسیار میهمان نواز هستند. سریال‌های ترکی را از شبکه‌های ایران یا ترکیه تماشا می‌کنیم. برای یادگرفتن زبان ترکی معلم خصوصی گرفتیم و سریال‌ها نیز به یادگیری زبان کمک‌ می‌کنند. دوست دارم پسرم در دانشگاه‌های ترکیه تحصیل کند. ترکیه به دلیل قرابت فرهنگی و عقیدتی کشور جذابی برای ایرانیان به شمار می‌رود.

سنا پناهی یکی دیگر از طرفداران سریال‌های ترکی است که ابتدا به دلیل علاقه مادرش به این سریال‌ها با آنها آشنا شده است، در این رابطه گفت: هنگام تماشا علاوه بر یادگیری به تلفظ کلمات هم توجه می‌کنم و معنی کلماتی را که نمی‌دانم با تحقیق یاد می‌گیرم.

کانال های تلگرامی خبری جمهوری آذربایجان

 

 

کانال تلگرامی خبرگزاری آپا

 

T.me/Apa_az

 

کانال تلگرامی خبرگزاری ترند

 

T.me/trendnewsagency_az

 

کانال تلگرامی خبرگزاری ریپورت

 

t.me/reportaznews

 

کانال تلگرامی خبرگزاری میللی

 

T.me/milli_az

 

کانال تلگرامی آذربایجان24

 

T.me/Azerbaycan24

 

کانال تلگرامی خبرگزاری مساوات

 

T.me/Tvmusavat

 

کانال تلگرامی خبرگزاری آذرتاج

 

T.me/Azertacnews

 

کانال تلگرامی خبرگزاری یئنی چاغ

 

T.me/Yenicagmedia

 

کانال رسانه ای میکروسکوپ

T.me/mikroskop_535_1

 

۲۰ درصد کتب منتشر شده در آذربایجان‌شرقی به زبان تورکی است

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی با بیان این‌که در سال 97 بیش از دو هزار عنوان کتاب در استان منتشر شده بود، گفت: حدود 20 درصد کتب منتشر شده در استان به زبان تورکی بوده و مابقی به زبان فارسی و سایر زبان‌ها است.

محمد محمدپور با بیان این‌که ۲۰۲ ناشر در آذربایجان شرقی مجوز فعالیت دارند که عمده این ناشران فعال هستند، اظهار کرد: اما تعداد معدودی از این ناشران به تعداد قابل توجه کتاب منتشر کرده و ناشران فعال نیز حداقل سالانه شش عنوان کتاب منتشر می‌کنند.

وی با بیان این‌که ناشران استان نیز همانند سایر نقاط کشور از جهت تهیه کاغذ مشکلاتی داشتند که طبق تمهیدات وزارت ارشاد کاغذ رایانه‌ای در اختیارشان قرار می‌گیرد، افزود: فضای عمومی اقتصاد نشر با التهاباتی نیز همراه بود اما از این التهابات تعبیر به بحران نمی‌کنیم و فرآیند نشر در استان جریان دارد که افزایش کتب منتشر شده در استان طی سال‌های اخیر گواهی بر این مدعاست.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با بیان این‌که در سال ۹۲ برابر ۸۰۰ عنوان کتاب در استان منتشر شده بود، اظهار کرد: این میزان در سال ۹۷ به بیش از دو هزار عنوان کتاب رسید و در سال‌جاری نیز قطعا بیش از آمار سال گذشته در استان کتاب منتشر خواهد شد.

وی با اشاره به این‌که عمده ناشران استان هم کتاب فارسی و هم کتاب تورکی منتشر می‌شوند، بیان کرد: البته تعدادی از ناشران نیز اختصاصا کتب تورکی در حوزه‌های متنوعی چون ادبیات، فنی، شعر، کودکان و نوجوانلان و… منتشر می‌کنند و آذربایجان شرقی در انتشار کتب حوزه ادبیات، فنی و علمی در سطح قابل قبولی قرار دارد.

دانلود کتاب آموزش گرامر زبان ترکی آذربایجانی

کتاب آموزش گرامر زبان ترکی آذربایجانی در یک ترم، اثر محمدصادق نائبی بوده و چاپ 1 آن در سال 1388 توسط انتشارات پینار صورت گرفته است.

کتاب را از لینک زیر دانلود نمایید:

 

آموزش گرامر زبان ترکی آذربایحانی در یک ترم