«ماهی سیاه کوچولو»، پیشنهاد ویژه شهردار استانبول

شهردار استانبول کتاب داستان «ماهی سیاه کوچولو» اثر «صمد بهرنگی» را برای روزهای خانه‌نشینی کرونایی به مردم ترکیه پیشنهاد کرد.

امام اوغلو شهردار استانبول با انتشار ویدئویی در فضای مجازی خرید آنلاین کتاب از کتابخانه مرکزی استانبول را به عنوان یکی از راه‌های تلطیف فضای ذهنی مردم ترکیه پیشنهاد داد. او در این ویدیو ارائه آنلاین کتاب با تخفیف ویژه را یکی از اقدامات فرهنگی کتابخانه استانبول برای روزهای خانه نشینی اعلام کرد.

ماهی سیاه کوچولو شاهکار ادبیات کودکان ایران اثر صمد بهرنگی نویسنده ترک و معلم فقید ایرانی اهل تبریز پیشنهاد ویژه شهردار استانبول بود.

 او از این اثر با عنوان اثری درخشان در ادبیات کلاسیک کودکان که موفق به کسب شهرتی جهانی شده و اثری فراموش نشدنی، یاد کرد.

صمد بهرنگی نویسنده، معلم و فعال اجتماع ایرانی، دوم تیر سال ۱۳۱۸ در تبریز به دنیا آمد. او در جوانی تحصیل در رشته‌ زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه تبریز را آغاز کرد و از همان دوران به تدریس در مدارس مشغول شد. او به زبان‌های فارسی، انگلیسی و ترکی  تسلط داشت و اشعار شاعرانی همچون مهدی اخوان ثالث، فروغ فرخزاد، احمد شاملو و نیما یوشیج را ترجمه می‌کرد.

بهرنگی اولین اثرش به نام عادت را در سال ۱۳۳۹ منتشر کرد و پس از آن داستان تلخون را نوشت. او این داستان را با الهام از یک افسانه‌ محلی آذربایجانی به زبان ترکی نوشت و آن را با نام مستعار ص قارانقوش در کتاب هفته منتشر کرد؛ متن فارسی این داستان سال ۱۳۴۰ منتشر شد. بهرنگی سال ۱۳۴۲ الفبای ترکی را نوشت که به‌ واسطه‌ جلال آل احمد به انجمن پیکار با بی‌سوادی معرفی شد اما به دلیل اختلاف نظر بهرنگی با این انجمن به چاپ نرسید. این نویسنده علاوه بر نوشتن داستان، مقالات متعددی نیز می‌نوشت که در روزنامه‌ مهد آزادی منتشر می‌شد. او این آثارش را با نام‌های مستعار داریوش نواب مرغی، چنگیز مرآتی، بابک، افشین پرویزی و باتمیش به چاپ می‌رساند.

وی در ۹ شهریور سال ۱۳۴۷ در رود ارس غرق شد. گروهی از نویسندگان و فعالان آن زمان از جمله جلال آل احمد مرگ او را یک حادثه از پیش تعیین شده دانستند و ساواک را مقصر اصلی اعلام کردند اما غلامحسین ساعدی این فرضیه را رد کرد. 

ماهی سیاه کوچولو، مهم‌ترین اثر بهرنگی به شمار می‌آید، این داستان نخستین بار مرداد سال ۱۳۴۶ توسط انتشارات کانون پرورش فکر کودکان و نوجوانان با تصویرگری فرشید مثقالی به چاپ رسید، نقاشی‌های این هنرمند نیز سبب شهرت بیشتر این اثر شد. مثقالی برای تصویرگری این کتاب و فعالیت‌های هنری دیگرش در زمینه‌ ادبیات کودکان و نوجوانان موفق به دریافت جایزه‌ تصویرگری هانس کریستین اندرسون شد.

کتاب ماهی سیاه کوچولو داستانی ساده و با زبانی قابل‌درک است، بسیاری این اثر را مناسب برای کودکان می‌دانند ولی نویسنده‌ طی این داستان مسائل و موضوعات اجتماعی دوران خودش را بیان کرده است. ماهی سیاه کوچولو داستان یک ماهی است که محدودیت‌ها را می‌شکند و شجاعتش را جمع می‌کند تا به دریا برسد. این اثر به‌ظاهر کودکانه سرشار از نمادهای سیاسی و اجتماعی است و ماهی این داستان نماد یک موجود آزادی‌خواه است.