واژگان فرهنگی و هنری در زبان ترکی به شرح زیر میباشد:
آگهی بازرگانی– یایلام.
آگهی نامه– یایلان.
آماتور– قیزیقلی.
آمفی تئاتر- قیییلقا.
آهنگ– آخین. بسته. باغدا. چینلاشیق. اویوم. تارتیم. چالغو. چالغی. هاوا. ییر. قورلاس.
آهنگساز – باغدار. بسته کار. بسته چی.
آهنگسازی– بسته کارلیق. باغدارلیق. بسته لهمه. بسته چیلیک.
ادبی– گؤرکول. یازینسال. گؤگجه.
ادبیات– یازین. گؤگجه یازیلار. گؤگجه لر.
ادبیات چوپانی– چوْبان یازیسی. قاپیت یازیسی.
ادبیات شفاهی – آغیز ادبیاتی. آغیز یازینی. قارا یازی.
ادیب – گؤرکولچو.
از فرهنگ خود بیگانه– مانقورد.
اقتباس – آغداری. آلینیم.
اقتباس کردن– آغدارماق. آلماق.
انتشارات– یاییمتای. یاییملیق.
انجمن ادبی– گؤرگوسل درنگی.
انجمن– درنک. سالیا.
برنامه رادیویی و تلویزیونی– وئریلیش.
پرده تئاتر– چیمیلداق.
تئاتر – یانسیماج. گؤرموک.
تذکره– باش بیلیت.
تربیع– دؤردله مه.
ترجمه– چئویرمه.
ترجمه کردن– چئویرمک. آغدارماق.
تردید– دوراقسادیش.
تصریع– دوزه له مه.
تغلیب– اوستونله مه.
تلویزیون – گؤزگون. باخیشقا.
تلویزیونی– گؤزگونلوک.
تمدن– بایلام.
تهیه کننده– دوزلدیجی.
چاپ – باسما. باسقی. باسیم. چاپ.
چاپ افست – دوز باسقی.
چاپ سنگی– داش باسما.
چاپ شدن– باسیلماق.
چاپ شده– باسیلمیش.
چاپ کردن– باسماق.
چاپخانه – باسما خانا. باسمالیق.
چاپخانه چی– باسماچی. باسینچی.
چاپگر – باسماج.
حشو– یاماق.
خطابه– سؤیلو. آیتاشی. آیتاییش.
خطیب – سویلامیش.
داستان – اؤتوک. ائرته گی. ناغیل. اؤتکونج. اؤیکو. سؤیلنجه. بوْی.
داستان پرداختن – بوْی بوْیلاماق.
داستان پرداز – داستانچی. بویچو.
داستان تعریف کردن – اؤتکونمک.
داستان سرا– بوْی بوْیلایان.
داستان سرایی– بوْیلاما.
داستان سرایی کردن– بوْیلاماق.
داستان طولانی– ایلان حکایه سی. ایلان بوْی.
داستان کوتاه – بوْیجوق.
داستانی– اؤیکوسل.
دوربین عکاسی– آلیجی.
دوربین فیلمبرداری– چکه لیج.
رادیو – سسگین. آلقیج.
رُباعی– دؤردلوک. مانی. قوْشاجا.
رقص – اوْینادیش. بییی. تالبی. اوْیناما. اوْیناییش. تپسو. اوْیون.
رقصیدن – بییلهمک. بیییمک. اوْیناماق.
رمان– اؤیکو.
رمانتیست– باش قورومچو.
رمانتیک– قیلدا. باش قوروم.
رمانس– گؤزللمه.
روزنامه – قزئت. گونجه. گونده لیک. ساوی. چاوی.
روزنامه نگار – قزئتچی. گونجه چی.
روزنامه نگاری– قزئتچیلیک. گونجه چیلیک.
روشنفکر– ایشیقلی. آغ یاخا. اردملی.
سانسور– الشدیری. قورجاق.
سانسورچی– الشدیریجی. قورجاتان.
سینما – گؤرونتولوک. باخلوْو.
شاعر – چوچو. سؤیچو. قوْشان. قوْشوقچو. قوْشار. اولگرچی. چاغماچی.
شاعر ساده– قالدیریم قوْشوجوسو.
شاعر مردمی– ائل آخینی. ال اوزانی.
شاعرانه – قوْشارجا. قوْشاریمتیل. قوْشارسی.
شاهکار – آنداشیت. آنیتلیق.
شعر – سؤی. قوْشاق. سؤیلهمه. قوْشقو. قوْشوق. چاغما.
شعر بداهه– دونبول چالانغاج.
شعر حماسی– قوْچاق.
شعر ستایشی– اؤگونوش.
شعرسرایی– سوْیلاما.
شعر سرودن – وارساقلاماق. ییر قوشماق. سوْیلاماق. قوْشماق.
شعر مردمی– ائل قوْشو.
شعر معاصر – دیزه لک.
شعر واژه – سیجیر.
صحّاف– قابیقچی. قیریجی. قاپاق بیچن. قاپچی.
صحّافی– قابیقلاما. قابیقچیلیق.
صحّافی شدن– قابیقلانماق.
صحّافی کردن– قابیقلاماق.
ضرب المثل – سؤیله ییش.
غَزَل– گؤزل. گؤزلـلهمه.
غزل سرا– گؤزلچی.
غزل سرایی– گؤزلـله مه.
غزل سرایی کردن– گؤزلـله مک.
فرهنگ – اویغارلیق. کولتور. یوْردام. یوْلون. اردم. ایچه لیک.
فرهنگستان– یوْرداملیق. یوْرومتای.
فرهنگسرا– یوْلونتای.
فرهنگ لغت– سؤزلوک.
فرهنگ و تمدن– یوْردام اردم.
فرهنگی– اویغار . یوْرداملی.
فرهیخته– اویغارلی. اویغار.
فیلم– چکیم.
فیلمبردار– چکیمچی. چکه لیجی.
فیلمبرداری– چکمه. چکیمچیلیک.
فیلمبرداری شدن– چکیلمک. چئورینمک.
فیلمنامه– اوْینانجا.
فیلمنامه نویس– اوْینانجاچی.
قصه– اؤتوک. یوماق. ناغیل. اؤیکو.
قصه گفتن– اؤتکونمک. یوماقلاماق.
قصه گو– ائرتکیجی. اؤتوکچو. ناغیلچی. یوماقچی.
قصههای سرگرم کننده برای وقت گذرانی– قورت ناغیلی.
قصیده – سیجیرله مه. قوْشما.
قصیده سرا– قوْشماچی.
قطعه ادبی– داملا یازی.
کارگردان – دوزنچی. یؤنتمن. آلانباشی.
کارگردان نمایش– قورولوشچو. قوْرقانچی.
کارگردانی– یؤنتمه لیک. آلانباشیلیق.
کتاب – باستاق. قاتلاق.
کتاب درسی– درسلیک.
کتاب درسی مکتبخانه– چرکه.
کتابخانه – باستاقلیق. قیمتارا.
کتابخوان – باستاقچی.
کتابدار – باستاقلی.
کتابداری– باستاقچیلیق.
کتابفروش– باستاقچی.
کتابفروشی– باستاقچیلیق.
کمدین– قیزیقچی.
گالری– سرگی.
لف و نشر – سپمه دؤشورمه.
مترجم– چئویرن. آغداران.
مجسمه– آنیتداش. یوْنتو. قورچاق. یوْنماداش. یامقا.
مجلّه – درگی.
مخمّس– بئشلیک.
مستزاد– آرتیرما.
مسمّط– دوزمه.
مشاعره– قوشاقلاشما. باغلاشما.
مطبوعات– باسیملار. یاییملار.
ملمّع– ایکی دیللی.
منتقد– قینار. قینامسیق.
منتشر شدن– یاییلماق.
منتشر کردن– یایماق.
منظومه– قوشاقچا.
ناشر– یاییمچی.
نشیده– اوخونجالیق (شعر دلنشین).
نقاش– بنیزچی. سیرچی.
نقاشی– بنیزچیلیک.
نقرات– قایتالام.
نمایش – گؤستریش. گؤستریم. گؤرک. گؤرونتو. یاییم.
نمایش کمدی یک نفره – سؤیلنگه.
نمایشگاه – سرگی.
نمایشنامه – گؤستریم.
نمایشنامه نویس – گؤستریم یازان. گؤستریمچی.
نورپرداز– ایشیقچی. چکمه چی.
نورپردازی– ایشیقچیلیق. ایشیقلیق.
نویسندگی– یازیچیلیق.
نویسنده– یازیچی.
هجو – سیخاق.
هنر – اوزلوق. ایکا. اوْلجوم. اؤنر. اودون.
هنرپیشه– اوْینامان. اوْینایان. اؤنرلی.
هنرشناس– اؤنرچی. اؤنر تانیش.
هنرمند – اوزمانج. اوزلو. اؤنرلی. اؤنرمن. یارادان.
هنرمند تئاتر – یانسیدار.
هنرمند نقش اول – باش اوْیونچو.
هنرمندانه – اوزلوجا. اؤنرلیجه.
هنرمندی– اوزمانلیق. اؤنرلیک. اؤنرمنلیک.
هنرور– باجاریلی.
هنرهای زیبا – اینجه صنعت. بدیعی صنعت.
هنری– اوزلوقسال. بدیعی. گؤرکن. اؤنه ریش. یارادیق. یاسنی.
پرویز زارع شاهمرسی
